«Аяз би» ертегісі. 2-сабақ Аяз бидің даналығы көрініс беретін эпизодты анықта.
1. Жаман ханға келген соң, хан сөз бастайды:
- Мен сені бір ұзақ сапарға жұмсаймын, жұмсағанда, сенің ерлігіңнен үміт етпеймін, ақылыңнан үміт етемін. Барсаң, айтамын, - дейді.
- Жақсы, барайын, - деп, Жаман ризалығын көрсетеді.
– Тастың ішінде құрт бар екенін қайдан білдің? - дейді хан.
– Тастың қасиетіндей салмағы да болу керек. Тас жеңілденген екен. Құрт бар екенін сонан білдім, - деп жауап береді.
2. Уәзірлер ханның сондай бір жұмысқа жұмсағанын, шөптің, құстың жаманын тауып, ал адамның жаманын таба алмай жүргендерін айтады. Жаман тұрып:
– Түсінікті! Адамның жаманы керек болса, мен боламын, - дейді.
3. Сен шөптің жаманы – қарақоға, құстың жаманы – сауысқан екенін қайдан білдің? - дейді.
– Тақсыр хан! Елу жасқа келіп жаман болған жоқпын, жасымнан-ақ жаман едім. Өмірім отын, су тасумен кісі есігінде құлшылықта өтті.
4. Жаман қайтадан үйге кіріп, ханнан:
- Бұл не жиын? - деп сұрайды. Хан сонда:
- Қалада қара болса да, байлығы менімен қатар, Уәлібай дейтін бай бар. Сол Уәлібайдың Менді дейтін қызы он бес жастан күйеу таңдап: «Өзімнен ақылы артық кісіге тием», - деп, жиырма жылдай отырды, қазір отыз бесте. Бұған дейін ешкім ақылы артып, оған күйеу бола алған жоқ,- дейді.
Жібек еш ойланбастан қайнысымен бірге қашуға бел байлайды. Өйткені, ол, біріншіден, Төлегеннің "өліп кетсем, артымда еш жаманға қор қылмас Сансызбай атты інім бар" деген өсиетін орындауы керек. Екіншіден, Жібек, өз заманының салты бойынша, өзін Жағалбайлының жесірімін деп есептейді де, әмеңгерінің келуін күтеді. Үшіншіден, Сансызбай Төлегеннен аумайды, сондықтан Жібек оны "Төлегеннің өзі" деп қабылдайды. "Сансызбайды көрген соң, Жібектің көңілі тояды", - дейді жыршы. Демек, Жібек енді өзі сүйіп қалады Сансызбайды. Яғни, Жібек марқұм болған жарының өсиеті мен ата салтын орындау үшін ғана тимейді Сансызбайға. Ол өзі ғашық болады, сөйтіп, оның Төлегенге деген іңкәрлігі Сансызбайға ауысады
ответ:1. Себебі ,ол бие құлындаған кезде құлындары жоғалып кете беретін.сол үшін Кендебай буаз биенің қарнын жарып құлынын алды.
2.Себебі қойшы баланы басқа адамдар қой бағып жүргенде алып кетіп қалған.Кендебай баланың мұңын естіп ,оның ата анасын іздеді.
3.Керқұла атқа тіл бітуінің екі себебі бар.біріншісі-бұл қиял ғажайп ертегі,екіншіс-ол Кендебайға жол көрсету керек екенін түсінді.
4. Кендебайдың жетібасты дәу мен арыстанды жеңуі оның қайсар ,ержүрек,өзін емес өзгені ойлайтынын байқауға болады.
5. Бұл ертегі қиял ғажайп ертегі.Себебі мұнда жануарлар сөйлей алады,адам минут сайын өседі,жеті басты дәу ,жалмауыз кемпір деген кейіпкерлер ба
Объяснение: