Ересек адамның формасын сақтайтын көптеген спорт түрлері бар, ал балада спорттық дене бітімі дамып, қалыптасады. Барлығы бала кезден басталады, спортқа деген сүйіспеншілік дәл осы жылдары пайда болуы керек. Жасөспірім спортқа құмар болған кезде, оның көшедегі жаман ықпалға түсіп кету ықтималдығы аз. Кез-келген спорт түрімен айналысу физикалық формада болумен қатар тәртіпті тәрбиелейді. Мысалы, балаға спортпен шұғылдануға мүмкіндік бере отырып, оның белгілі бір тәртіпті меңгергені және оның іс-әрекеті мен іс-әрекеті үшін әрқашан жауап беруге дайын екендігі бірден байқалады.
Спорт жасөспірімдердің, сондай-ақ ересектердің өмірін өзгерте алады, бірақ балалар туралы айту қисынды, өйткені олар елдің үміті және тірегі, сондықтан мен жас ұрпақтың салауатты өмір салтын ұстанғанын қаламаймын. Бірінші кезекте, ата-анасы балалық шағынан бастап баланы спортқа итермелеуі керек, және спортпен айналысу керек екенін түсіну керек. Баланы спорт секциясына мәжбүрлеп айдау факторы өте жаман болады. Сіз балаға не ұнайтындығын түсініп, түсінуіңіз керек. Оны азаптамаңыз, мысалы, бокспен, мүмкін бала командалық спортпен айналысқысы келеді. Адамға шахмат немесе бильярд ұнай ма, ол мүлдем маңызды емес. Бұл да жақсы, өйткені бала көшеде жоғалып кетпейді және қандай-да бір қиындықтарға тап болуы екіталай.
Бүгінгі күні көптеген балалар мен жастар спортпен шұғылданады. Егер осыдан 15-20 жыл бұрынғы уақытты салыстыратын болсақ, онда шарап пен есірткімен жиындар көбірек танымал болды, енді салауатты өмір салты қайта жандана бастады. Әрине, мұнда адамдардың сана-сезімі жұмыс істеуі керек, тек қана емес. Бұған елдің үкіметі де қатысуы керек. Бізге спорттық алаңдар, стадиондар салу, мемлекеттің қиын аймақтарында спортты дамытуға қаражат салу керек. Үкімет спортшыларға көмектесуі керек, өйткені белгілі спортшылар әрдайым бүкіл елдің мақтанышы болып табылады және басқа елдерде мұндай елде дені сау адамдар көп деген түсінік қалыптасады.
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірі, екінші әйелі Ұлжаннан туған.
Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады.
Болашақ ақын сабырлы мінезімен, кең пейілімен ел анасы атанған “кәрі әжесі” Зеренің таусылмайтын мол қазынадай аңыз ертегілерін естіп, абысын-ажынға жайлы, мінезі көнтерлі, әзіл-қалжыңга шебер, жөн-жобага жетік өз анасы Ұлжанның тәрбиесінде өсті. Абай әуелі ауылдағы Ғабитхан молдадан сауатын ашады да, 10 жасқа толған соң 3 жыл Семейдегі Ахмет Риза медресесінде оқиды.
Абай - ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен. Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Болашақ ақынның дүниеге көзқарасының қалыптасуына оның озық ойлы орыс зиялы қауымының өкілдерімен араласуы орасан зор ықпал етті. Абай — ұлы ақын әрі ойшыл. Ол өз төңірегіндегі адамдардың, жақындары мен шәкірттерінің бойындағы өз халқына риясыз берілгендікті, оның мүдделерін қорғау қасиеттерін қолдап отырды. Ұлы ақын жас ұрпақты имандылыққа, адамгершілікке, ғылым-білім үйренуге шақырды. Жастарды бес нәрседен — өсектен, өтіріктен, мақтаншақтықтан, еріншектіктен, бекер мал шашпақтықтан қашық болуға, бес асыл іске — талап етуге, еңбекті сүюге, терең ойлай білуге, қанағатшыл болуға, қайырымды рақымшылық жасауга шақырды.
Абай жастардың бойындағы кеселді кемістіктерді, арсыздық пен ұятсыздықты, дөрекі надандықты тәрбие және білім беру арқылы жоюға үндеді. Ақын ол үшін қазақ балаларын оқытатын мектептерді көптеп салуды жақтады.
Ересек адамның формасын сақтайтын көптеген спорт түрлері бар, ал балада спорттық дене бітімі дамып, қалыптасады. Барлығы бала кезден басталады, спортқа деген сүйіспеншілік дәл осы жылдары пайда болуы керек. Жасөспірім спортқа құмар болған кезде, оның көшедегі жаман ықпалға түсіп кету ықтималдығы аз. Кез-келген спорт түрімен айналысу физикалық формада болумен қатар тәртіпті тәрбиелейді. Мысалы, балаға спортпен шұғылдануға мүмкіндік бере отырып, оның белгілі бір тәртіпті меңгергені және оның іс-әрекеті мен іс-әрекеті үшін әрқашан жауап беруге дайын екендігі бірден байқалады.
Спорт жасөспірімдердің, сондай-ақ ересектердің өмірін өзгерте алады, бірақ балалар туралы айту қисынды, өйткені олар елдің үміті және тірегі, сондықтан мен жас ұрпақтың салауатты өмір салтын ұстанғанын қаламаймын. Бірінші кезекте, ата-анасы балалық шағынан бастап баланы спортқа итермелеуі керек, және спортпен айналысу керек екенін түсіну керек. Баланы спорт секциясына мәжбүрлеп айдау факторы өте жаман болады. Сіз балаға не ұнайтындығын түсініп, түсінуіңіз керек. Оны азаптамаңыз, мысалы, бокспен, мүмкін бала командалық спортпен айналысқысы келеді. Адамға шахмат немесе бильярд ұнай ма, ол мүлдем маңызды емес. Бұл да жақсы, өйткені бала көшеде жоғалып кетпейді және қандай-да бір қиындықтарға тап болуы екіталай.
Бүгінгі күні көптеген балалар мен жастар спортпен шұғылданады. Егер осыдан 15-20 жыл бұрынғы уақытты салыстыратын болсақ, онда шарап пен есірткімен жиындар көбірек танымал болды, енді салауатты өмір салты қайта жандана бастады. Әрине, мұнда адамдардың сана-сезімі жұмыс істеуі керек, тек қана емес. Бұған елдің үкіметі де қатысуы керек. Бізге спорттық алаңдар, стадиондар салу, мемлекеттің қиын аймақтарында спортты дамытуға қаражат салу керек. Үкімет спортшыларға көмектесуі керек, өйткені белгілі спортшылар әрдайым бүкіл елдің мақтанышы болып табылады және басқа елдерде мұндай елде дені сау адамдар көп деген түсінік қалыптасады.
Объяснение:Жоспар:
1. Абайдың туған жері, мезгілі.
2. Абайдың отбасы.
3. Абай мұрасы.
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірі, екінші әйелі Ұлжаннан туған.
Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады.
Болашақ ақын сабырлы мінезімен, кең пейілімен ел анасы атанған “кәрі әжесі” Зеренің таусылмайтын мол қазынадай аңыз ертегілерін естіп, абысын-ажынға жайлы, мінезі көнтерлі, әзіл-қалжыңга шебер, жөн-жобага жетік өз анасы Ұлжанның тәрбиесінде өсті. Абай әуелі ауылдағы Ғабитхан молдадан сауатын ашады да, 10 жасқа толған соң 3 жыл Семейдегі Ахмет Риза медресесінде оқиды.
Абай - ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен. Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Болашақ ақынның дүниеге көзқарасының қалыптасуына оның озық ойлы орыс зиялы қауымының өкілдерімен араласуы орасан зор ықпал етті. Абай — ұлы ақын әрі ойшыл. Ол өз төңірегіндегі адамдардың, жақындары мен шәкірттерінің бойындағы өз халқына риясыз берілгендікті, оның мүдделерін қорғау қасиеттерін қолдап отырды. Ұлы ақын жас ұрпақты имандылыққа, адамгершілікке, ғылым-білім үйренуге шақырды. Жастарды бес нәрседен — өсектен, өтіріктен, мақтаншақтықтан, еріншектіктен, бекер мал шашпақтықтан қашық болуға, бес асыл іске — талап етуге, еңбекті сүюге, терең ойлай білуге, қанағатшыл болуға, қайырымды рақымшылық жасауга шақырды.
Абай жастардың бойындағы кеселді кемістіктерді, арсыздық пен ұятсыздықты, дөрекі надандықты тәрбие және білім беру арқылы жоюға үндеді. Ақын ол үшін қазақ балаларын оқытатын мектептерді көптеп салуды жақтады.