Баяғы бір заманда бай мен кедей корші омір сүріпті. Олардың араздығы сондай, бірін-бірі коргісі келмейді екен. Байдын үйі кең, әдемі болыпты. Іші толған
алтын мен күміс. Ал кедейлін үйі ағаштан жасалган, төбесін бұтамен жапқан кора
екен. Алтын мен күміс түгілі, нанын әзер тауып жетті. Егін егіп, оны суарып,
күтіп, орып, оз күнін өзі коріті. Бір жылы көктемде алапат, су тасқыны болады.
Бай алтынын көтеріп ағаштың басына шыгып кетеді. Ал кедей болса, бір комеш
нанын қойнына салып, ол да агаштың басына көтеріледі. Су тасқыны он бес күнге
созылады. Бір күні карны ашқан бай кедейге:
- Ой, кедей, сен мына бір кесек алтынды ал да, маған бір үзім нан бер, - дейді.
- Жоқ, алтының өзіне, нан бере алмаймын, - деп жауап береді кедей. Екінші күні
бай кедейден тағы да нан сұрайды. - Алтынымның жартысын берейін, әдейді ол
бұл жолы.
Жок, бере алмаймын, - деп бұл жолы да кедей келіспейді. Акыры, аштан өліп
бара жатқан соң шыдамай, бай бір үзім нанга барлық алтынын айырбастайтынын
айтады. Кедей бәрібір көнбейді. Бойынан күші кеткен бай басы айналып, суға
кұлап кетеді. Ал, келесі күні су токтап, кедей ағаштың басынан түседі. Халықтың:
«Алтын, күміс - тас екен, арпа, бидай – ас екен» дейтіні осыған орай айтылған
екен. курделі сөздерді табу
Қазақ халқы – салт-дәстүрге өте бай ел. Бұл – оның мәдениетті әрі тәрбиелі ел екендігінің айғағы. Белгілі қоғам қайраткері, заңгер Н.Шайкенов: «Ұлт дәстүрі – заңнан биік», - деген. Демек, салт-дәстүрлі ел – мықты әрі тұғыры берік ел. Біздің халқымыз өз ұрпақтарына ғасырдан ғасырға ұлт қасиетін салт-дәстүрмен, өнегені әдет-ғұрыппен, үлгіні жөн-жосықпен, әдепті ырым, тыйыммен тәрбиелеп, ұлағатты ұл, инабатты қыз өсірген. Ұлттық тәлім, салт-сана сабағы адамгершілік тәрбиесінің аса сенімді әрі ғажайып жол екенін көрсетті. Отаншылдық, ерлік, мәрттік, жомарттық, қайырымдылық, жоғары адамгершілік қасиеттер осы жол арқылы дарыған. Батыр жазушы Б.Момышұлы Ұлы Отан соғысы жылдарында: «Мен өзімнің ұрыстағы тәжірибемнен солдаттың басында жауынгерлік қасиетті тәрбиелеуде халықтардың басынан өткен жауынгерлік жолдары мен ұлттық дәстүрлердің маңызы зор екеніне көзім жетті», - деп жазды. Олай болса, әдет-ғұрып – қазақ халқының мызғымас заңы деп қабылдаған жөн.
98 Сын есімнің салыстырмалы шырай түрін көрсетіңіз
E)Тым биік
99 Тәуелденіп септелген сөздерді табыңыз.
A)Баламды, қызыңа
100 Үнді дауыссыз дыбыстан тұрған сөзді табыңыз.
D)Үйіне
101 Жалқы есімді табыңыз.
E)Алматыда туристік жерлер көп.
102 Сөйлемнен дара етістікті табыңыз.
B)Оның даусы естілді.
103 Сапалық сын есімді табыңыз.
C)Ақшыл түс.
104 Сөйлемнен ауыспалы келер шақтағы етістікті табыңыз.
A)Баламыздың тойын келесі айда жасаймыз.
105 Кезектес мәнді жалғаулықты табыңыз.
B)Астамдық пен нұқсандыққа ұрынудан сақ бол.
106 Қыстырма сөзді табыңыз.
A)Бәрекелді, көп жаса!
107 Құрмалас сөйлемді табыңыз.
B)Сізге бүгін арнайы барып, қолтаңбаңызды алмақшымын.
108 Дұрыс құрылған сөйлемді табыңыз
C)Салқын жерде тұрған қымыз бұзылмайды.
109 Қазақ тілінде кірме сөздер көбіне қай тілдерден енген.
A)Араб, парсы, монғол, орыс
110 Қаратпа сөзі бар сөйлемді табыңыз.
C)Азаматтар, бүгінгі сайлауға баршамыз ат салысайық
111 "Қону" сөзінің антонимін табыңыз.
E)Ұшу
112 Қазақтың төл сөздерінің соңында келмейтін дыбыстарды табыңыз.
B)б, ғ
113 Шартты райдың жұрнағы жалғанған етістікті табыңыз.
C)Осы аптада театрға барсақ дейміз.
114 Сан есімнің қай септікте тұрғанын және сөйлемдегі қызметін табыңыз. Сағат он бірде телефон безілдеп қоя берді.
E)Жатыс септік, пысықтауыш
115 Бұйрық райлы етістікті табыңыз.
D)Ертеңгі сынаққа дайындал.