Әдебиеттік оқу БЖБ No7
1-тапсырма Мәтінді мұқият оқы. Тапсырмаларды орында.
Ғарыш жайлы қызықты мәліметтер
Ғарышта еш дыбыс естілмейді, өйткені дыбыс толқындарын тарататын
ауа жоқ.Жер – әрбір минут сайын, 19,3 мың шақырымға
жылжиды. Қарапайым автокөлікпен Күнге жету үшін, 212 жылдан астам
уақыт керек.Венерада бір тәулік уақыт 224 күнді құрайды. Біздің
планетамызды ғарыштан өз көзімен, тек 24 адам ғана көрді.Плутон – күн
жүйесіндегі ең суық планета. Айдын бетінде аяқтың ізін қалдыратын
болсаңыз, ол із мәңгілік сақталып қалады. Көлемі бойынша Күн Жерден 1.3
миллион есе үлкен.Күн жүйесінің жасы шамамен 4,6 миллиард жыл,
Ғалымдар ол тағы 5 000 миллион жыл өмір сүретінін болжайды. 1957 жылы
ғарышқа ұшқан алғашқы иттін аты — Лайка. Ит – ауа жетіспегендіктен қайтыс
болды.Күн жүйесі массасының 99% – ын Күн құрайды. Жыл сайын біздің
Галактикамызда, қырық жаңа жұлдыз пайда болады. Әлемде 100
миллиардтан астам галактика бар, сондықтан ғарыш кеңістігінде адамдар
жалғыз емес екендігіне сенімдіміз.Марс планетасының гравитациялық
өрісінің төмен болғандығынан, Жер бетінде салмағы 100 кг адам, Марста 38
кг болады. «Астронавт» термині Ежелгі Грекиядан келді, астро — «жұлдыз»,
«навт» — теңізші дегенді білдіреді. Венерада күн батыстан шығып, шығыста
батады. Жердің барлық жағалауларындағы құмынан гөрі, ғаламдағы
жұлдыздардын саны көп.
аспакетарға жауап жаз.
Күн – Күн жүйесіндегі орталық дене болып саналады, оның массасы Күн жүйесіндегі барлық денелердің жиынтық массасынан 750 есе артық. Сондықтан Күн жүйесінің массалар орталығы Күн қойнауында орналасқан. Барлық 9 үлкен планета Күнді айнала, дөңгелек дерлік орбита бойымен, бір бағытта қозғалады. Олардың орбиталарының бір-біріне қатысты көлбеулігі өте аз. Планеталардың Күннен қашықтығы белгілі бір заңдылыққа бағынған, яғни көршілес орбиталардың ара қашықтығы Күннен алыстаған сайын арта түседі. Планеталар қозғалысының физикалық қасиеттеріне байланысты Күн жүйесінің үйлесімді екі топқа бөлінуі ғарыштық денелердің кездейсоқ жиынтық емес екендігін көрсетеді. Барлық кіші планеталар да үлкен планеталар қозғалған бағытта Күнді айнала қозғалады, бірақ олардың орбиталары едәуір созылыңқы және эклиптика жазықтығына көлбеу орналасады. Кометалардың көпшілігі параболаға жақын өте созылыңқы орбита бойымен қозғалады. Айналу периоды миллиондаған жылға жетеді. Мұндай комета орбиталарының эклиптика жазықтығына көлбеулігі алуан түрлі, олар Күнді айнала тура және кері бағытта да қозғалады.