Екі сөздің бір-бірімен қосарлануы я бір сөздің қайталануы арқылы жасалып, біртұтас лексикалық мағына беретін сөздерді қос сөздер дейді: жөн-жоба, ойын-күлкі, асықпай-саспай, айта-айта, сауық-сайран т.б.
Қос сөздер екі түрлі: 1) қайталама қос сөздер, 2) қосарлама қос сөздер.
Қайталама қос сөздер- бір сөздің қайталануы арқылы жасалады: ойдым-ойдым, жалп-жалп, сала-сала, үйден-үйге, бетпе-бет.б.
Қайталама қос сөздердің 4 түрлі жасалу жолы бар:
1.Қосымшасыз бір түбірдің қайталануынан жасалады.Мысалы,жылға-жылға,су-су,қарқ-қарқ,тау-тау,ұсақ-ұсақ т.б.
2.Қосымшалы бір түбірдің қайталануынан жасалады.Мысалы: ауызба-ауыз, көзбе-көз, үй-үйге, өзінен-өзі, өзімен-өзі т.б.
3.Түбірдің бір сыңары дыбыстық өзгеріске ұшырап жасалады.Мысалы: кісі-місі, қағаз-мағаз, жалт-жұлт, тас-мас нан-пан, кемпір-семпір т.б.
4.Бір сыңары ықшамдалып жасалады.Мысалы, теп-тегіс, жап-жасыл, ап-ащы, сұп-сұр т.б.
Қосарлама қос сөздер- сөздердің бір-бірімен мен қосарлануы арқылы жасалады. Мысалы: ағайын-туған, ата-ана, ел-жұрт, қадір-қасиет т.б.
Қосарлама қос сөздер 5 түрлі жолмен жасалады.
1.Сыңарлары синонимдес болып келеді.Мысалы, ашу-ыза, өнер-білім, қазан-ошақ, төсек-орын, мінез-құлық т.б.
2.Сыңарлары антонимдес болып келеді.Мысалы, оңды-солды, әрі-бері, үлкенді-кішілі, ілгері-кейін т.б.
3.Бір сыңары мағынасыз болып келеді.Мысалы, бала-шаға, киім- кешек, кедей-кепшік,емін-еркін т.б.
4.Екі сыңары да мағынасыз болып келеді.Мысалы,анда-санда, ығы-жығы,ту-талақай, ұйпа,тұйпа т.б.
5.Сыңарлары әр түрлі сөздер болып келеді.Мысалы, ғылыми-көпшілік, саяси-әлеуметтік, этно-мәдени,үнді-еуропа т.б.
Мен өте жақсы көремін қысқы демалыс. Болсын олар айтарлықтай қысқа қарағанда, жазғы, бірақ әрқашан өтіп, көңілді және қызықты өтті. Өйткені, қысқы тиесілі менің сүйікті мерекесі - Жаңа жыл және Рождество. Барлығы екі апта демалыс сабақ мерекелік көңіл күй орнады. Әдетте өткіземін қысқы демалыс үйлері, өйткені мерекелер бізге әжесі мен атасы немесе басқа да туыстары. Біз барлық бірге мерекелеуге дайындалудамыз - украшаем үй және дәмді тағамдар дайындаймыз. Содан кейін отбасымызбен Жаңа жылды қарсы аламыз, әдетте спим түні. Қысқы демалыс мүмкіндік береді демалу, оқу, сөйлесу жақын және арнау уақытта сүйікті ісі. Қыста, қашан көшеде аязды, я люблю посидеть кітаппен тамсанып әуен тыңдау. Ал қар түседі, онда мен серуендеуге далаға. Барлық айналасында ақ, бұл, меніңше, ты попал мүлдем басқа өлшеу. Осылай әдемі айналасында! Болады теуіп мұз айдынында немесе слететь-екіден шанамен сырғанау, немесе тіпті ойнауға қардан мүсін жасау қарлы мыстан кемпір сияқты. Ол әрқашан көңілді - балалар, ересектер.
Қосарлама қос сөз: в)ығы-жығы
1. Қос сөздердің жасалу жолдары.
Екі сөздің бір-бірімен қосарлануы я бір сөздің қайталануы арқылы жасалып, біртұтас лексикалық мағына беретін сөздерді қос сөздер дейді: жөн-жоба, ойын-күлкі, асықпай-саспай, айта-айта, сауық-сайран т.б.
Қос сөздер екі түрлі: 1) қайталама қос сөздер, 2) қосарлама қос сөздер.
Қайталама қос сөздер- бір сөздің қайталануы арқылы жасалады: ойдым-ойдым, жалп-жалп, сала-сала, үйден-үйге, бетпе-бет.б.
Қайталама қос сөздердің 4 түрлі жасалу жолы бар:
1.Қосымшасыз бір түбірдің қайталануынан жасалады.Мысалы,жылға-жылға,су-су,қарқ-қарқ,тау-тау,ұсақ-ұсақ т.б.
2.Қосымшалы бір түбірдің қайталануынан жасалады.Мысалы: ауызба-ауыз, көзбе-көз, үй-үйге, өзінен-өзі, өзімен-өзі т.б.
3.Түбірдің бір сыңары дыбыстық өзгеріске ұшырап жасалады.Мысалы: кісі-місі, қағаз-мағаз, жалт-жұлт, тас-мас нан-пан, кемпір-семпір т.б.
4.Бір сыңары ықшамдалып жасалады.Мысалы, теп-тегіс, жап-жасыл, ап-ащы, сұп-сұр т.б.
Қосарлама қос сөздер- сөздердің бір-бірімен мен қосарлануы арқылы жасалады. Мысалы: ағайын-туған, ата-ана, ел-жұрт, қадір-қасиет т.б.
Қосарлама қос сөздер 5 түрлі жолмен жасалады.
1.Сыңарлары синонимдес болып келеді.Мысалы, ашу-ыза, өнер-білім, қазан-ошақ, төсек-орын, мінез-құлық т.б.
2.Сыңарлары антонимдес болып келеді.Мысалы, оңды-солды, әрі-бері, үлкенді-кішілі, ілгері-кейін т.б.
3.Бір сыңары мағынасыз болып келеді.Мысалы, бала-шаға, киім- кешек, кедей-кепшік,емін-еркін т.б.
4.Екі сыңары да мағынасыз болып келеді.Мысалы,анда-санда, ығы-жығы,ту-талақай, ұйпа,тұйпа т.б.
5.Сыңарлары әр түрлі сөздер болып келеді.Мысалы, ғылыми-көпшілік, саяси-әлеуметтік, этно-мәдени,үнді-еуропа т.б.
Әдетте өткіземін қысқы демалыс үйлері, өйткені мерекелер бізге әжесі мен атасы немесе басқа да туыстары. Біз барлық бірге мерекелеуге дайындалудамыз - украшаем үй және дәмді тағамдар дайындаймыз. Содан кейін отбасымызбен Жаңа жылды қарсы аламыз, әдетте спим түні. Қысқы демалыс мүмкіндік береді демалу, оқу, сөйлесу жақын және арнау уақытта сүйікті ісі. Қыста, қашан көшеде аязды, я люблю посидеть кітаппен тамсанып әуен тыңдау. Ал қар түседі, онда мен серуендеуге далаға. Барлық айналасында ақ, бұл, меніңше, ты попал мүлдем басқа өлшеу. Осылай әдемі айналасында! Болады теуіп мұз айдынында немесе слететь-екіден шанамен сырғанау, немесе тіпті ойнауға қардан мүсін жасау қарлы мыстан кемпір сияқты. Ол әрқашан көңілді - балалар, ересектер.