Казак жерінде жазу-сызу сак дауiрiнен бастап пайда болған. 1960 жылы Ертіс өзенiнiн он канатынан табылган V-IV гасырларга жататын сак дауiрiнiн марал сүйегінен жасалған тұмарда жазу болган. Ол оннан солга карай «Ак сыкын» - «Ак марал деп окылган. Туркi дауiрiнен калган атакты «Күлтегін», «<Білге каган» сиякты таска жазылған дастандар казак тiлiне бiздiн колымызга тиiп отыр. Казак халкы ол дастандарды оздерiнiн тел дуниесiндей карсы алды. Оған басты себеп, ондағы жазылған әдет-ғұрып, салт-сана, діни-наным. сенiм, макал-мател, батырлык жырлардын улгiлерi бәрі-бәрi халкымыздын тiрлiк-тiршiлiгiнен алынгандай уксас. Бул мұралар казак халкынын ертеден келе жаткан бастауы
Түркі дәуіріндегі ескерткіштердегi жазулардан және бiр байкалатыны - өзлерi мекен еткен географиялык аймактын бағыттарын барлай білген. Шамасы, кошпелi өмiрге байланысты мал шаруашылығынын және табиғаттын ерекшеліктері ескеріліп отырған. Түркiлер өздерi өмiр сүрген кенiстiктiн төрт бурышын тек жаз жайлауы, кыс кыстауы, мал жагдайы ушiн гана бiлiп коймай, оздерiмен кершi жаткан мемлекеттермен байланыс, карым-катынас жасауда да, согыс iс-әрекетінде де географиялык багдарлау жасай білген. Негізгі ойын 5-6сөзбен анықтау керек
Давным-давно всеми уважаемый мудрый старик перед смертью позвал сына и сказал: -Сын, скоро я умру. Не переживай, думая что отец не оставил тебе богатого наследства. Я оставляю бесценное наследие среди народа. Ищи его, найди, относись к нему бережно. Услышав это сын отправился на поиски наследства отца, обошел весь мир, побывал всюду, но не нашел. Так думал и эдак и в один из дней пришел к знатному старику. - Сынок, твой отец сказал правду. Наследство, которое тебе оставил отец - это язык. Он был оратором.
басарға балтыр шыдамас.
"Басым бұлтқа тиер" деп бұққан — батыр.
"Кесірім жүртқа тиер" деп ыққан — батыр.
Батыл аңғал, ер көдек.
Батыл,батылдың ісі мақұл.
Батыл болмай батыр болмас.
Батылдық батырлықтың сауыты.
Батыл жігіт жол бастар,
Ақын жігіт той бастар.
Батыр аңғырт, бай саңғырт.
Батыр бастас, бай қоныстас.
Батыр болатын бала ерге үйір,
Қызтеке бала зерге үйір.
Батыр болған ханға қас,
Мерген болған аңға қас.
Батыр болсаң жауды қайтар,
Шаруа болсаң малды қайтар,
Шешен болсаң дауды қайтар.