Үлгі бойынша сөздерді құрамына қарай талда. Үлгі: 1.ізденеді- етістік -із-сөздің түбірі -ден –сөз тудырушы жұрнақ -е-көсемшенің жұрнағы -ді – жіктік жалғау ІІІ жақ; 2. айтыскерге- зат есім айт- сөздің түбірі -ыс- ортақ етістің жұрнағы -кер-сөз тудырушы жұрнақ -ге –Б.с. жалғау *айтқызады, ілтипатына
- рөлге бөліп оқыңдар. Балалар, сыныппен «Шарын» ұлттық саябағына барамыз. — Алақай! Ол – менің арманым!Шарын шатқалы ЭКЗО- тикалық мекен. Құмдауытты жардың биіктігі 100-150 метрден 300 метр- ге дейін жетеді екен. бірде арыстанға, бірде құз-жартастарға, бірде мұнаралар тізбегіне ұқсайдыОсындай ғажайып табиғат көрінісі басқа қай жерде бар? — Америка вестерндерінде көрсетеді ғой, Колорадо штатында ма? - Дұрыс, Шарын Солтүстік Америкадағы Колорадо шатқалдарын ұқсайды.Ұлттық саябақ Алматыдан 200 шақырым жерде. Ол 2004 жыл ашылды
етікші»
Ертеде бір кедей етікші болыпты. Оның көп балалары болды. Етікші таңнан кешке дейін белін түзетпей еңбек етті, бірақ тапқаны балаларын бір-ақ рет тамақтандыруға жетеді. Ауылда жұмыс болмаған кезде етікші иығына шеге таққан жәшігін алып, көрші ауылдарға жол тартады.
Бірде етікші алыстағы ауылға кетіп бара жатыр екен. Жол бейтаныс, етікші адасып қалды.
Ол шаршап ұзақ жүрді. Ақыры жолда бір үйге тап болды. Етікші терезені қақты, бірақ ешкім жауап бермеді. Сосын ішке кірді. Үй бос еді.Жарайды, мен түнеймін, ертең біз жаңа күшпен жолға қайтамыз», - деді етікші өз-өзіне және түнге қоныстанды.
Түн ортасында қатты дыбыс шығып, соқтығысты. Етікші басын көтеріп, есіктен сығалап кірген алып құбыжықты көрді. Маңдайында жалғыз көз жарқырайды. Бұл үлкен дәу еді.
-Менің үйімде кім бар? - дяу қорқынышты дауыспен айқайлады.
- Мен етікшімін.
- Сен не істей аласың?
«Мен етік тігемін», - деп жауап берді етікші.
- О, жақсы. Менің етігім тозған. Ұйықта, таңертең жұмыс істейсің.
Осыны айтып, алпауыт босағаның алдына жатып қалды да, лезде күрсініп жіберді.
Етікші ұйықтап жатыр деп өтірік айтады, өзі де ойлайды:
«Менің өмірім аяқталды. Мен өлсем, балаларым аштықтан өледі».
Бірте-бірте қорқыныш өтіп, етікші оны алыптан қалай құтқаруды ойлай бастады. Ол ұзақ ойланып, ақыры дяуды өлтіру идеясына келді. Өткір етік пышағын қолына алып, ұйықтап жатқан дәуге үнсіз басып барды да, құбыжықтың көзіне бар күшімен сұқты.
Алпауыт қатты ауырып айқайлады да, соқыр болып, жауын ұстау үшін қолдарын созып, бөлмені аралай бастады.
Етікші байқамай көшеге тайып, солай болды.
Таң атса етікші мұңайып қалды.
- Мен қорапсыз не істеймін, онсыз өзімді қолсыз сезінемін - мен жұмыс істей алмаймын.
Ол мұңайып, мұңайып, алпауыт үйіне қорабына оралды. Үйде тыныштық орнады. Бір етікші кіріп, көрді:! дәу бөлменің ортасына созылып, дем алмай жатыр. Ол күшейіп, дяудың үй-жайын жарыққа қарай бастады да, алтынға толы сандық тауып алды. Етікші қуанғаннан қорабын ұмытып, әйтеуір иығына алтын салған сандықты көтеріп, үйіне қайтты.
Содан бері етікшінің отбасы жоқшылықты білмей келеді