Мәтінді мұқият оқып, кесте бойынша салыстырыңыз. А мәтіні

Домбыра туралы аңыз

Домбыра аспабының қалай пайда болғаны жайлы аңыз әңгімелер аса мол. А.Сейдімбек «Күй шежіре» еңбегінде домбыра аңыздарына ерекше назар аударған. Соның бірі Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданынан Арғынбек Қилыбаев ақсақалдың баяндауындағы «Қос ішек» күйінің аңызы.

Ертеде биік таудың қиясын тұрақ еткен, бұғы-маралды аулап азық етіп күнін көрген бір аңшы жігіт болады. Бірде жолы болып, биік таудың қиын қиясынан теңбіл марал атып алады да, маралды етекке түсіру үшін ішек-қарынын ақтарып тастайды. Содан арада айлар өткенде, аңшы жігіт аң атуға ұрымтал тұс еді ғой деп, баяғы теңбіл маралды атқан жерге соқса, құлағына бір ызыңдаған дауыс естіледі. Барлап қараса, өткенде атқан маралдың ішегін қарға-құзғын іліп ұшқан болу керек, қарағайдың бұтағына қос тін болып керіліп қалғанын көреді. Ызыңдаған дыбыстың сол ішектен шығып тұрғанын аңғарады. Қарағайдың бұтақтарына керіле кепкен ішекті сәл ғана жел тербесе ызыңдап, жанға жайлы дыбыс шығарады. Бірде уілдеп, бірде сарнап, енді бірде сыңсып жылағандай болып, аңшы жігітті алуан түрлі күйге түсіреді. Сол жерде аңшы жігіт қой мына қос ішекке тіл бітейін

деп тұр екен, бір амал жасайын деп, ішекті үйге алып келеді де, бір аспап жасап, соған қос ішекті тағады. Содан тартып көрсе, шынында да қос ішекке тіл біткендей сұңқылдап қоя береді. Бұл үн жігіттің ғана жанын жадыратып қоймайды, тыңдаған жанның бәрін ұйытады. Осылайша домбыра көптің сүйіп тыңдайтын аспабына айналады.

Екі мәтіннің ұқсастығы

Екі мәтіннің айырмашылығы

Түрі

Көзделген аудитория (кімдерге арналғандығы)

Мақсаты

Мазмұны

Стилі

Тілі

Пейіш, тозақ таласар, таласуда баян бар,

Тозақ айтар: мен артық, менде Перғауын, Һаман бар.

Пейіш айтар: білмейсің, сенде қандай талғам бар?! –

Перғауын, Һаман сенде-дүр, менде Жүсіп, Кенған бар.

Тозақ айтар: мен артық, дүниепарас көп құл жүр,

Қолдарына салынған алмас кісен, от-шынжыр.

Пейіш айтар: мен артық, мен – Пайғамбар мекені,

Алдарында олардың: кәусар, һүр мен нөкері.

Тозақ айтар: мен артық, менде жөйіт, тарса бар,

Жөйіт, тарса тәндерін сансыз азап паршалар.

Пейіш айтар: мен артық, менде иманды құлдар бар,

Момындардың алдында шексіз нығмет – гүлзар бар.

Тозақ айтар: мен артық, залым құлдар бар менде,

Залымдарға беретін зәһар – менде, зәр – менде.

Пейіш айтар: мен артық, ғалым құлдар – төрімде,

Аят, Хадис, Құран бар ғалымдардың көңілінде.

Тозақ айтар: мен артық, алаяқ бар – қойнымда,

Оттан ескен кісен бар мұнафықтар мойнында.

Пейіш айтар: мен артық, менде – хақ жол тұтқандар,

Сопылардың көңілінде Зікір, Пікір, Сұбхан бар.

Тозақ айтар: мен артық, бейнамазды аяр бар,

Бейнамаздың мойнында жылан менен шаян бар.

Пейіш айтар: мен артық, менде – Дидар-Мұратың,

Жар Дидарын көрсетер бар Рахман – Рахым.

Тозақ сонда тақ тұрды, пейіш көкке самғады, ал,

Құл Қожа Ахмет, не білдің? –

Білдіруші Алла бар.

Көптеген жылдар бойы менің жазғы менің құрдастары қарағанда, кез келген ешқандай айырмашылығы жоқ. Мен қалада өмір сүріп жатқандықтан, ата-аналар барлық дерлік жазғы әжесінің ауылына мені жіберді. Қандай болмасын, мен оның алыс демалуға жақсы көремін. Неге? Иә, бұл олардың әжелер мен аталар үшін жазғы демалыста және менің барлық достарын жинап, өйткені. Біз әрқашан көңілді болып табылады. Әдетте, мен және менің достарым өзенінің өтіңіз. Ол балық және су құстарына толы болды, өте таза. менің сүйікті времяпровождений бірі балық аулау болып табылады. Бұл әрекетті орындау үшін, сіз, ерте тұрып алуға құрттар қазып, тісті тексеру және кешкі Мен қазірдің өзінде тамақтандыру копирайт туралы заңның еді жерге өзен жағасында өту үшін қажет. Ал демалыс күндері, жергілікті клуб дискотека ұйымдастырылды. Әдетте, олар кеш басталады және шамамен 11 сағатқа созылды. Біз уақыт қалған туралы айтатын болсақ, оның анықтама Мен фермадағы әжесі арнады. тауық Feed, қоян, аю шөп, бау-бақша травку көмектесу үшін - барлық осы Мен қуана жасады. Тамыз айында Мен Евпатория маңында шипажайда, екі апта оның ата-анасы үшін Қырым аралады. Менің бүкіл отбасы жаңа піскен теңіз ауамен дем, жақсы демалды болып табылады. күн күшті, біз нөмірі болды, ал кешке қала ішінде серуендеп түсіргенде Таңертең біз жағажайда болды. Жазғы әрқашан тез ұшады болып табылады. Бұл менің бір сәт ұшып келді. Мен оның жаз және жазғы демалыс жұмсалған қалай көптеген жағымды естеліктер қалдырды. Вот уже много лет подряд моё лето не отличается чем-либо от моих сверстников. Так как я живу в городе, родители практически на всё лето отправляют меня в деревню к бабушке. Не смотря ни на что, я очень люблю проводить свои каникулы у неё в гостях. Почему? Да потому, что именно на летние каникулы к своим бабушкам и дедушкам съезжаются все мои друзья. Нам всегда очень весело. Обычно, мы с друзьями ходим на речку. Она очень чистая, там полно рыбы и разных водоплавающих птиц. Одним из моих любимых занятий является рыбалка. Для этого нужно рано встать, накопать червей, проверить снасти и отправиться на берег речки к месту, где с вечера я заранее набросал подкормки. А по выходным, в местном клубе устраивались дискотеки. Обычно, они начинались ближе к вечеру и длились практически до 11 часов. Если же говорить об остальном времени, то его я посвящал бабушке по хозяйству. Покормить цыплят, принести травы кроликам прополоть огород – всё это я делал с удовольствием. В августе я с родителями на две недели побывал в Крыму, в санатории неподалёку Евпатории. Вся моя семья отлично отдохнула, дышала свежим морским воздухом. С утра мы были на пляже, когда сильное солнце мы были в номере, а ближе к вечеру совершали прогулки по городу. Лето всегда пролетает очень быстро. Вот и моё пролетело как мгновение. У меня осталось масса приятных воспоминаний о том, как я провёл своё лето и летние каникулы.