Майкл Х.Харт «100 ұлы адам» атты кiтабынан -«Альберт Эйнштейн». 7-сабақ Қажет шылауды таңдап екі жай сөйлемнен салалас құрмалас сөйлем құрастыр.
Милева мен Эйнштейннің қосылуына ата-анасы қарсы болған. Милева мен Эйнштейн 1903 жылдың қаңтарында үйленген.
Бірақ
Ешқашан
Мүмкін
Себебі
Жан – жануарлар туралы мақал – мәтелдер (орысша аудармасымен).
Жетім қозы маңырауық - Ягненок-сирота блеет без конца
Түйе — байлық, қой — мырзалық, жылқы — сәндік. - Верблюд — богатство, овцы — щедрость, кони — красота.
Төлден мал өседі, шыбықтан тал өседі. – Скот растет с приплода, а дерево – с прутика.
Қойың болса, қора табылар. – Будут овцы, найдется и хлев.
Көрмес түйені де көрмес. - Кто не хочет видеть, тот и верблюда не заметит.
Қуырдақтың көкесін түйе сойғанда көрерсің - Настоящий куырдак увидишь, когда забьют верблюда (намек на нечто большее, чем то, что уже случилось)
Нар жолында жүк қалмас. - На пути верблюда груз не залежится.
Теке — тұрыққа, азамат — ұрыққа - Козел тянется к месту обитания, молодец — к своему племени.
Ешкі егіз тапса, шошқа сегіз табады. - Если коза приносит по двойне, то свинья — по восемь.
Ешкі еті — ем, теке еті — жел. - Мясо козы — лекарство, мясо козла — ерунда (ветер).
Ешкі болсын, теке болсын, балаларға сүт болсын - Пусть хоть что, но было бы с пользой (пусть хоть коза или козел будет, для детей было бы молоко).
Қойшы көп болса, қой арам өледі. - Когда пастухов много, овцы с голода дохнут (у семи нянек дитя без глазу).
Той өтті - қой бітті. – Закончился праздник, закончились и бараны.
Вот на Русском:
Здравствуй, Тимур!
- Здравствуй, Саня!
- Что делаешь для защиты природы?
- Недавно был субботник, мы сажали деревья.
- Молодцы! А ещё что?
- Сегодня ходил проверять, как прижились саженцы.
- А я всегда выношу мусор из дома в специальные контейнеры.
- А я на улице не бросаю бумагу и пакеты, а выбрасываю в урны.
- Мы с отцом решили делать кормушки для птиц.
- Отлично, птицам будет где поесть.
- А весной будем делать скворечники, ведь прилетят скворцы.
- А как ты действуешь на пикнике?
- Я тушу со взрослыми костёр, мусор собираю и уношу с собой.
- Так и надо делать, чтобы наша природа была ещё лучше! А ещё не ломать ветки и не срывать цветы!
- До свидания, Тимур!
- До свидания, Саня!
А вот на Казахском:
Сәлем, Тимур!
- Сәлем, Саня!
- Сіз табиғатты қорғау үшін не істеп жатырсыз?
- Жақында ерікті сенбілік өтті, біз ағаш отырғыздық.
- Жарайсың! Тағы не?
- Бүгін мен көшеттердің қалай тамыр жайғанын тексеруге бардым.
- Ал мен үйден қоқысты үнемі арнайы контейнерлермен шығарамын.
- Ал мен көшеде қағаз бен пакеттерді лақтырмай, қоқыс жәшіктеріне тастаймын.
- Әкем екеуміз құстарға жем салатын құрал жасауды шештік.
- Керемет, құстарға тамақ беретін орын болады.
- Ал көктемде құстардың үйін жасаймыз, өйткені жұлдызқұрттар келеді.
- Сіз пикникте қалай жұмыс жасайсыз?
- Мен ересектермен бірге өрт сөндірдім, қоқыстарды жинаймын және өзіммен бірге алып жүремін.
- Табиғатымыз одан да жақсара түсуі үшін осылай жасауымыз керек! Сондай-ақ, бұтақтарды сындырмаңыз немесе гүл термеңіз!
- Қош бол, Тимур!
- Қош бол, Саня!