Имена существительные женского, мужского рода с окончаниями -а, -я в И. п. ед. ч. относятся к 1 склонению:
зима, земля, юноша, дядя.
Имена существительные мужского рода с нулевым окончанием, среднего и мужского рода с окончаниями -о, -е в И. п. ед. ч. относятся ко 2 склонению:
стол, дождь, яблоко, поле, домишко, подмастерье.
Имена существительные женского рода с нулевым окончанием и имеющие мягкий знак на конце в И. п. ед. ч. относятся к 3 склонению:
радость, ночь, рожь, мышь, тень.
Чтобы узнать склонение имени существительного в предложении, нужно его поставить в начальную форму – И.п. ед. ч. По роду и окончанию определить склонение.
Запомните! У существительных, имеющих форму только множественного числа, склонение не определяется:
сани, ворота, дрова.
Обратите внимание, как образуется форма родительного падежа множественного числа у некоторых существительных 2-го склонения.
«Қазақстан- біздің ортақ үйіміз, біздің өзіміз де, біздің бабаларымыз да осы жерді мекен етеді. Егер біз өзіміздің өмірімізді сынауды білер болсақ, оны жасампаздықпен жаңғыртып, бой көрсеткен әрбір талшыбықты мәпелеп өсіріп отырмасақ, онда біз өзімізді нағыз патриот деп санай алмас едік» деген Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың сөзі мемлекетіміздің келешегінің тұтқасын ұстайтын жас ұрпақты осы бастан Отанына, атамекеніне деген сүйіспеншілікті тәрбиелеуден артық борыш жоқ екендігін көрсетеді.
1991 жылдың 16 желтоқсаны - еліміз үшін ерекше күн. Өйткені бұл күні Қазақстан тәуелсіздігін әлемге жария етті. 1992 жылы ҚР – ның мемлекеттік рәміздері белгіленді. Олар - туымыз, елтаңбамыз, әнұранымыз. Бұл мемлекеттік рәміздер туған халқымыздың сан ғасырлар бойы аңсаған еркіндік пен бостандыққа қол жеткізгенін көрсетеді.
Қазақстан - көп ұлтты мемлекет. Қазақстанда түрлі халық қол ұстасып, достық жырын жырлап, тыныш, бейбіт өмір сүріп жатыр. Қазақстан Республикасының Президенті - Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында : «Біз - көпұлтты қоғамбыз. Және де ұлтаралық қатынастар мәселесінде ешқандай қосарланған стандарттар болмауға тиіс.
Мемлекетте бәрі де тең болуға тиіс. Этностық немесе басқа да белгілер бойынша жақсы немесе жаман деген болмауға тиіс.Ешқандай этносқа ешқандай артықшылық болмайды және болмауға тиіс, барлығының құқықтары мен міндеттері бірдей.» деп атап көрсетті.
Еліміздегі ұлттар мен ұлыстардың достығы мен бірлігі, татулығы мен ынтымағы өзге елдерге үлгілі боларлықтай. Заманында қазақтың дархан даласы көптеген ұлттарға пана, қамқор болды. Соның нәтижесінде қазақ жері бауырластар мекені, достықтың құтты ұясы атанды. Жүректері жомарт, алақандары ашық қазақтар өзге ұлт өкілдерімен бір ананың баласындай ғұмыр кешуде. «Бірлік бар жерде – тірлік бар», «Ырыс алды – ынтымақ» дейді халық даналығы.
Сондықтанда қазіргі таңда Қазақстан бүкіл адам үшін дінаралық жөне ұлтаралық келісім салтанат құрған тату елдің жарқын үлгісіне айналып отыр.
Ұлы Абайдың «Азаматтың бәрін сүй бауырым» деп айтқан өсиетін, кемеңгер,ойшыл Пифагордың «Жердің жемісін жылына бір көрсек, достың жемісін күнде көреміз»деген даналық сөзін басшылыққа алған елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Көп ұлтты болуымыз – біздің байлығымыз, мақтанышымыз» дейді.
Тағдырдың талай соқпағынан өткен елімізге тәуелсіздік алғанына 25 жыл толады. Сан ұлттың мекені болған мемлекетіміздің алар асуы алда. Бірлігі бекем елдің болашағы нұрлы, келешегі кемел.Әрдайым осы бірлігімізден айырылмай, татулығымыздан танбай, жұбымызды жазбай, болашаққа бірге қадам баса берейік.
Біздің ортақ үйіміздің шаңырағы шайқалмасын. Ел тыныштығы бұзылмай, бейбіт елдің берекесі арта берсін!
Имена существительные женского, мужского рода с окончаниями
-а, -я в И. п. ед. ч. относятся к 1 склонению:
зима, земля, юноша, дядя.
Имена существительные мужского рода с нулевым окончанием,
среднего и мужского рода с окончаниями -о, -е в И. п. ед. ч. относятся ко
2 склонению:
стол, дождь, яблоко, поле, домишко, подмастерье.
Имена существительные женского рода с нулевым окончанием и
имеющие мягкий знак на конце в И. п. ед. ч. относятся к 3 склонению:
радость, ночь, рожь, мышь, тень.
Чтобы узнать склонение имени существительного в предложении,
нужно его поставить в начальную форму – И.п. ед. ч. По роду и окончанию определить склонение.
Запомните! У существительных, имеющих форму только
множественного числа, склонение не определяется:
сани, ворота, дрова.
Обратите внимание, как образуется форма родительного падежа
множественного числа у некоторых существительных 2-го склонения.
Нулевое окончание: сапог, солдат, чулок, валенок, блюдец, полотенец.
Окончание -ов, (-ев): носков, гектаров, граммов, щупальцев, болотцев.
Окончание -ей: коленей, лагерей, якорей.
библиотека
материалов
А. Саттаров атындағы орта мектеп
мектепке дейінгі шағын орталығымен
коммуналдық мемлекеттік
мекемесі
Баяндама:
Тақырыбы: «Қазақстан – біздің ортақ үйіміз
Дайындаған: мектепалды даярлық
тобының жетекшісі
Искакова Наргиза Адилжановна
«Қазақстан- біздің ортақ үйіміз»
Қазақстан - ұлан байтақ кең далам,
Қазақстан - өзіңе арнап ән салам.
Қазақстан - ортақ біздің үйіміз,
Отаным деп бар әлемге жар салам
«Қазақстан- біздің ортақ үйіміз, біздің өзіміз де, біздің бабаларымыз да осы жерді мекен етеді. Егер біз өзіміздің өмірімізді сынауды білер болсақ, оны жасампаздықпен жаңғыртып, бой көрсеткен әрбір талшыбықты мәпелеп өсіріп отырмасақ, онда біз өзімізді нағыз патриот деп санай алмас едік» деген Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың сөзі мемлекетіміздің келешегінің тұтқасын ұстайтын жас ұрпақты осы бастан Отанына, атамекеніне деген сүйіспеншілікті тәрбиелеуден артық борыш жоқ екендігін көрсетеді.
1991 жылдың 16 желтоқсаны - еліміз үшін ерекше күн. Өйткені бұл күні Қазақстан тәуелсіздігін әлемге жария етті. 1992 жылы ҚР – ның мемлекеттік рәміздері белгіленді. Олар - туымыз, елтаңбамыз, әнұранымыз. Бұл мемлекеттік рәміздер туған халқымыздың сан ғасырлар бойы аңсаған еркіндік пен бостандыққа қол жеткізгенін көрсетеді.
Қазақстан - көп ұлтты мемлекет. Қазақстанда түрлі халық қол ұстасып, достық жырын жырлап, тыныш, бейбіт өмір сүріп жатыр. Қазақстан Республикасының Президенті - Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында : «Біз - көпұлтты қоғамбыз. Және де ұлтаралық қатынастар мәселесінде ешқандай қосарланған стандарттар болмауға тиіс.
Мемлекетте бәрі де тең болуға тиіс. Этностық немесе басқа да белгілер бойынша жақсы немесе жаман деген болмауға тиіс.Ешқандай этносқа ешқандай артықшылық болмайды және болмауға тиіс, барлығының құқықтары мен міндеттері бірдей.» деп атап көрсетті.
Еліміздегі ұлттар мен ұлыстардың достығы мен бірлігі, татулығы мен ынтымағы өзге елдерге үлгілі боларлықтай. Заманында қазақтың дархан даласы көптеген ұлттарға пана, қамқор болды. Соның нәтижесінде қазақ жері бауырластар мекені, достықтың құтты ұясы атанды. Жүректері жомарт, алақандары ашық қазақтар өзге ұлт өкілдерімен бір ананың баласындай ғұмыр кешуде. «Бірлік бар жерде – тірлік бар», «Ырыс алды – ынтымақ» дейді халық даналығы.
Сондықтанда қазіргі таңда Қазақстан бүкіл адам үшін дінаралық жөне ұлтаралық келісім салтанат құрған тату елдің жарқын үлгісіне айналып отыр.
Ұлы Абайдың «Азаматтың бәрін сүй бауырым» деп айтқан өсиетін, кемеңгер,ойшыл Пифагордың «Жердің жемісін жылына бір көрсек, достың жемісін күнде көреміз»деген даналық сөзін басшылыққа алған елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Көп ұлтты болуымыз – біздің байлығымыз, мақтанышымыз» дейді.
Тағдырдың талай соқпағынан өткен елімізге тәуелсіздік алғанына 25 жыл толады. Сан ұлттың мекені болған мемлекетіміздің алар асуы алда. Бірлігі бекем елдің болашағы нұрлы, келешегі кемел.Әрдайым осы бірлігімізден айырылмай, татулығымыздан танбай, жұбымызды жазбай, болашаққа бірге қадам баса берейік.
Біздің ортақ үйіміздің шаңырағы шайқалмасын. Ел тыныштығы бұзылмай, бейбіт елдің берекесі арта берсін!