Оқылым 1-тапсырма
Мәтінді мұқият оқып, мәтін мазмұнына
а сай берілген тапсырмаларды
орындаңыз.(Прочитайте внимательно текст, выполните следующие
задания.)
Қостанай облысының Сарыкөл ауданында тұратын бір кәсіпкер ауылда жиі жарық
өше бергендіктен, өз қолымен желден қуат өндіретін қондырғы құрастырып алған.
Қазір ауласында тұрған құрылғыдан күніне 3 киловатқа дейін электр энергиясын
алады. Былтыр осы бастамасы үшін «Бизнестің жол картасы» бағдарламасы бойынша
2 миллион теңге қайтарымсыз грантқа ие болды. Содан бері тағы 7 жел қуатын
өндіретін құрылғы жинап шығарды. Тұтынушылар – негізінен жергілікті тұрғындар
мен жеке шараушылық иелері.
Алғашқыда желден энергия өндіргіштің шағын түрін жасады. Қазіргілері қуаттырақ.
Секундына 15-20 метр жел соққанда, бір құрылғы күніне 2-3 килловат электр
энергиясын өндіреді.
1)Мәтіннің негізгі тақырыбын анықтаңыз.(Укажите основную мысль текста.)
Табиғаттың басты байлығы – жер. Жер біздің қазынамыз, байлығымыз.
Адамдар, жан – жануарлар, өсімдіктер өз қорегін осы жерден алады.
Қасиетті Жер – Ана - алып күнді айналып жүретін жеті ғаламшардың ең құдыреттісі.
Ата – бабамыз осы жер үшін сан ғасырлар бойы қан төгіп, басын қатерге тіккен.
Адамның өмірі жермен тығыз байланысты.
Жерден қасиетті, жерден киелі дүние жоқ. Жер бар жерде ел бар. Яғни жер өмір сүрер ортамыз. Жер – адамның жарық дүниеге көзін ашқаннан тербеткен бесігі.
Адам өзінің туын - өскен жеріне деген шынайы сүйіспеншілігін, алаулаған сағынышын, қадір – құрметін жүректен шыққан құдыретті сөзбен, ойлы өлеңмен, сазды әуенмен, сырлы суретпен жеткізеді.
Дәйексөз
Баптағанға – жер жомарт
Халық даналығы
Түйін: Жерді күтіп, баптап, таза ұстау керек. Өйткені Жер – ана жомарт дархан көңілімен адамға барын бергісі келеді. Тіпті қазба байлықтары да жерден алынады. Түрлі жеміс – жидектерде, әсем гүлдерде, тіпті дәнді дақылдар да ұдайы суарып күтіп баптағаннан көбейе түседі.
Ай,сұлу қыз,қалың қалай,Көңіл ауды саған қарай,Енді жібермеймін оңай.Тілегіңіз тағы дос па екен?Жүрегіңіз әлі бос па екен?Кешіктім бе қап-ай, білемін қалай?
Сері жігіт болшы абай,Сендейлерді көргем талай.Сәл-сәл асықпаңыз олай,Жүрегіміз кілтті жұмбақ қой.Оны ашу сізге қымбат қой,Өз еркіңе қарайАшасыз қалай?
Қайырмасы:Жігіт: Ашып алам оңай,жолы керек,Қыз: Ғашық адам солай болу керек.Жігіт: Бір арманға күндей толу керек.Қыз: Екі жүрек бірдей соғу керек.
Жігіт: Көзіңізді жатқа сыйламай,Қыз:. Өзіңізді босқа қинамай.Екеуі:. Айырылмай мүлде,болайық бірге
Қабағыңа қонған Күн-Ай,Жанарыңа толған шырай.Сені,шүкір берген Құдай.Сезіміміз тәтті ертегі ай,Еркелеген менің еркем-ай.Бақытты талай, көрейік ары қарай.
Қылығыма жүрсең шыдай,Бақытты боламын ұдай.Мені, еркелетсең былай.Сен боласың менің серім-ай,Мен боламын сенің теңің-ай.Әніңді арнай, жүрейін қалмай
Подробнее - на -