ОҚЫЛЫМ АЙТЫЛЫМ 6-тапсырма. Сөйлемдерді оқы. Қай бағандағы сөздердің мағынасы өлең-
нің қай шумағындағы оймен сәйкес келетінін айт. Ақын өлеңіндегі не-
гізгі идеяны анықта.
Маған бүкіл әлемнің махабба- Өмірімнің ең
Сендердің
соңына дейін сен-
бәрің маған
тын берсе, мен оны сендерге
дерді сүйемін,
жаңЫНСЫңдар, ғана арнар едім.
сендердің
себебі сендердің
орталарыңда мен
Қолдарыңнан бәрі
өзімді жеңіл сезі-
келеді.
немін.
Мен барлық
уақытта сендер-
мен біргемін,
өйткені сендер
менің бақытымның
бастауысыңдар.
Маған жеке бастың
рақаты керек емес,
өйткені мен үнемі
сендермен бірге
болу үшін өмірге
келгенМІН.
4-тақырып
ТУДЫҢ СИМВОЛДЫҚ МӘНІ
Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы
ТҮСТІҢ СИМВОЛДЫҚ МӘНІ
КҮННІҢ ЖӘНЕ ҚЫРАННЫҢ СИМВОЛДЫҚ МӘНІ
Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы
Мемлекеттік тудың авторы - суретші, өнерге еңбегі сіңген қайраткер ШӘКЕН НИЯЗБЕКОВ.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік туында тік бұрышты енінде көкшіл түс бейнелеуінің ортасындағы күннің 32 сәулесіне қызған дала қыранын бейнелеген. Ағаш саптарын тік жолақ ұлттық оюмен өрнектеген. Күннің, сәуленің, қыранның және оюдың бейнелеулері – алтын түсті. Тудың ұзындығына енінің қатынасы – 1: 2.
Бұл символдар нені білдіреді?
Көкшіл түс аспанды бейнелейді. Біздің арғы аталарымыз түріктер аспанға бас иіп, олар оны Тенгри деп атады. Аспан жер бетіндегі барлық тіршілікті туғызды және ол бізді күні – түні бақылайды деп есептеген. Оның көргіш көзінен ешбір зат паналамайды. Аспан - әлемнің және амандықтың символы.
Және де адамдар көкшіл түспен адалдықты, тазалықты бейнелейді. Сондықтан мемлекеттік туымыздың көкшіл түсті фоны – халқымыздың ниеттерінің таза және биік екенін көрсетеді.
Алтын қүн өзінің сәулесінде шомылған бақыт пен байлықты кейіптейді. Өйткені күн бізге өзінің жылуын шашады, қараңғылықты жарықтандырады, барлық тірі жандарға өмір береді.
Қыран – құстардың патшасы. Ол күннің астында шарықтайды, оның ыстық алақанын, аспан биігін сезеді. Бұл паң, бостандық сүйгіш құс әрқашанда тәуелсіздік пен намыстың және құдіретті өкіметтің символы болды. Біздің туымыздағы дала қыранының кейпі бостандық сүйгіш халқымыздың - оның күшін, қырағылығын, әрқашан биікте болуға ұмтылысын бейнелейді. Ғалымдар оюды біздің арғы аталарымыз табиғат және әлем құрылымы туралы өздерінің білімдерін шифрлаған сиқыршылық код деп есептейді. Біз өзіміздің таң қалдырарлық тілімізді ұмыттық, енді қайтадан оны үйренуге ұмтылып жатырмыз, ол бірін – бірі ауыстыратын күн мен түнді, жарық пен қараңғылықты, жақсылық пен жауыздықты, мәңгі күресті сипаттайды. Ою өрнектері өмір түйсігін сыйлайды, жақсы және таза болуға көмектеседі, аңқаулық пен жомарттыққа үйретеді.
Түс
Тудың көкшіл біртүстілігі біздің үстіміздегі биік те таза, бұлтсыз аспан күмбезін сипаттайды, және Қазақ халқының биік және мейірбан бірігуіне шақырады. Бұлтсыз көк аспан әрқашан барлық халықтарда тыныштық пен амандықты, әлемді кейіптеген.
Кенестік орыс тіл білімінде Сөз мәдениетінің теориялық мәселелерін Л. В. Щерба, В. В. Виноградов, Г. О. Винокур, Р. И. Аванесов, С И. Ожегов, Ф. П. Филин т. б. зерттеді.