Оқылым Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Күй – қазақ халқының ұлттық өнері, олар қуаныш пен қайғыны күй арқылы жеткізген. Күй – қазақ халқының ең басты рухани байлығы. Күйді қазақтың екінші тілі десе де болады. Күй – махаббат, азаттықтың, еркіндіктің жаршысы.
Құрманғазы Сағырбайұлы – күй атасы, қазақтың күйші, композиторы, домбырашы, халықтың аспаптық күй өнерінің классигі. Ол Орал облысында туған. Құрманғазының алғашқы ұстазы – Ұзақ болған. Ұзақпен бірге ел аралап, домбырашылық өнерін жетілдірген, өнер сайысына түскен. Құрманғазының алғашқы күйлерінің бірі – «Кішкентай». Одан кейін «Ақ бай», «Ақсақ киік», «Көбік шашқан», «Адай», т. Б. Күйлерін шығарған.
Күй анасы – Дина. Атақты күйші, композитор Дина Нүрпейісова да Орал облысы, Бекетай құмында, қарапайым шаруаның отбасында туған. Әкесі Кенже Динаны бала кезінен еркін өсірген. Ол 7-8 жасында қолына домбыра ұстайды. Тоғыз жасында ұстазы Құрманғазымен танысады. Дина өз заманының белгілі күйшілерімен кездеседі. Олар: Ұзақ, Түркеш, Көкбала және т. Б. Осы күйшілердің шығармаларымен танысады. 1888 жылы Құрманғазы Динаға: «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын ұсынған. Дина ұстазының өсиетін орындады. Динаның кең тараған күйлері: «Әсем қоңыр», «Той бастар», «Жеңіс», «Ана бұйрығы», «Бұлбұл», т. Б. (167 сөз)
Мәтін бойынша мәліметтерді толықтырыңыз.
Құрманғазының күйлері
Вертикально:
1) Қыс айында мұз айдында,
Жүгіріп зыр қағады.
Бір адамды екеу ара,
Көтеріп ап барады. (Коньки)
2) Орай бұты, бөкен сырты,
Іші бар, ішегі жоқ. (Асық)
3) Таусыз жерде,
Сусыз шөлде,
Жансыз жаунгерлер,
Қарусыз соғысады. (Шахмат)
4) "Мяч" сөзінің қазақшасы? (Доп)
Горизонтально:
5) Астана қаласының кәсіпқой хоккей клубы? (Барыс)
6) Бірге бір (жекелей сын) немесе екіге екі ойналатын (жұптық ойын) спорт түрі? (Теннис)
7) Қысқы спорт түрлерінің негізгілерінің бірі? (Шаңғы)
8) Қазақтың ұлттық ойындарының бірі? (Аударыспақ)
9) Дегсаулық кепілі? (Спорт)