Сұрақтар:Мәтіннің тақырыбы қандай? Мәтінде айтылған негізгі ой. Мәтінде қандай тілдік құралдар қолданылған? Екі мәтіннің айырмашылығы? Қазақ тілі тжб 5 сынып 4 тоқсан
Ескерткіштер - қай халықтың болмасын өшпес қазынасы.Ата-бабамыз кең даламыздағы көне ескерткіштерді көздерінің қарашығындай сақтасын деп мұра ретінде бізге,жас ұрпаққа,аманат етті. Қазір, Қазақстанда 25 мыңға жуық тарихи ескерткіштер бар. Олардың бәрі мемлекеттің қорғауына алынған. Ал соның ішінде Қожа Ахмет Яссауи кесенесі 2003 жылы ЮНЕСКО-нің Бүкіләлемдік мұра тізіміне тіркелді.Біз үшін бұл үлкен мақтаныш.
Ескерткіштер түрліше болады. Ескерткіштерді негізгі төрт түрге бөледі: археологиялық ескерткіштер,тарихи ескерткіштер,сәулет өнері ескерткіштері, монументтік ескерткіштер.Сондай-ақ,ескерткіштерге тарихи-танымдық немесе тарихи-көркем құндылығы бар жазбаларды да жатқызуға болады.Сонау дәуірдегі Орхон ескертіштерінен бастап,Арыстан Баб,Қожа Ахмет Ясауи,Айша Бибі,Алаша хан,Қарахан,Жошы хан кесенелері мен күмбездері,обалар,малта тастар мен археологиялық қазбалар - бәрі-бәрі осынау қазақ даласының әшекейлері.
Шоқан Уәлиханов бір сөзінде: «Қазақ даласында не көп— бірі көне, бірі жаңа жапырлай орналасқан зираттар, обалар мен төбешіктер көп. Қазақтың тұрмыс тіршілігінің бұл тілсіз ескерткіштері тарихи тұрғыдан гөрі, жағрафиялық тұрғыдан алғанда қымбаттырақ» деген екен.Шынымен де,олар сол заманнан мол мәлімет беріп қана қоймай,біз ғана емес шет елдік туристер де ағылып келетін көненің көздері ғой.Осындай ескерткіштерімізді сақтау - біздің борышымыз деп білемін.
Тіл адамдардың сөйлесуі үшін кеңінен олданылатын ақпарат алмасу құралы. Ал адамның ана тілі, яғни мемлекеттік тілі нені білдіреді? Менің ойымша, тәрбиенің ең төменгі сатысы осы тілді құрметтеуден басталуы керек. Әр адам үшін оның мемлекеттік тілі адам өміріде үлкен рөл атқарады. Сондықтан оны құрметтей білу, өз ана тілін жетік меңгеру әр адамзаттың борышы болмақ. Осыдан соң көкейімде мемлекеттік тіл мен үшін не? деген сұрақ туындады. Сонымен, мемлекетті тіл менің өмірім деген ұстанымға тоқталдым. Өйткені, егер тілім болмаса мен кім болар едім? Сөздің ала жігін ажырата алмайтын адам болып өсер ме едім? Қазақ тілінің бар кереметін сезіне де алмас едім.
Эссе
Көне ескерткіштер - дала көркі.
Ескерткіштер - қай халықтың болмасын өшпес қазынасы.Ата-бабамыз кең даламыздағы көне ескерткіштерді көздерінің қарашығындай сақтасын деп мұра ретінде бізге,жас ұрпаққа,аманат етті. Қазір, Қазақстанда 25 мыңға жуық тарихи ескерткіштер бар. Олардың бәрі мемлекеттің қорғауына алынған. Ал соның ішінде Қожа Ахмет Яссауи кесенесі 2003 жылы ЮНЕСКО-нің Бүкіләлемдік мұра тізіміне тіркелді.Біз үшін бұл үлкен мақтаныш.
Ескерткіштер түрліше болады. Ескерткіштерді негізгі төрт түрге бөледі: археологиялық ескерткіштер,тарихи ескерткіштер,сәулет өнері ескерткіштері, монументтік ескерткіштер.Сондай-ақ,ескерткіштерге тарихи-танымдық немесе тарихи-көркем құндылығы бар жазбаларды да жатқызуға болады.Сонау дәуірдегі Орхон ескертіштерінен бастап,Арыстан Баб,Қожа Ахмет Ясауи,Айша Бибі,Алаша хан,Қарахан,Жошы хан кесенелері мен күмбездері,обалар,малта тастар мен археологиялық қазбалар - бәрі-бәрі осынау қазақ даласының әшекейлері.
Шоқан Уәлиханов бір сөзінде: «Қазақ даласында не көп— бірі көне, бірі жаңа жапырлай орналасқан зираттар, обалар мен төбешіктер көп. Қазақтың тұрмыс тіршілігінің бұл тілсіз ескерткіштері тарихи тұрғыдан гөрі, жағрафиялық тұрғыдан алғанда қымбаттырақ» деген екен.Шынымен де,олар сол заманнан мол мәлімет беріп қана қоймай,біз ғана емес шет елдік туристер де ағылып келетін көненің көздері ғой.Осындай ескерткіштерімізді сақтау - біздің борышымыз деп білемін.
Объяснение:
Тіл адамдардың сөйлесуі үшін кеңінен олданылатын ақпарат алмасу құралы. Ал адамның ана тілі, яғни мемлекеттік тілі нені білдіреді? Менің ойымша, тәрбиенің ең төменгі сатысы осы тілді құрметтеуден басталуы керек. Әр адам үшін оның мемлекеттік тілі адам өміріде үлкен рөл атқарады. Сондықтан оны құрметтей білу, өз ана тілін жетік меңгеру әр адамзаттың борышы болмақ. Осыдан соң көкейімде мемлекеттік тіл мен үшін не? деген сұрақ туындады. Сонымен, мемлекетті тіл менің өмірім деген ұстанымға тоқталдым. Өйткені, егер тілім болмаса мен кім болар едім? Сөздің ала жігін ажырата алмайтын адам болып өсер ме едім? Қазақ тілінің бар кереметін сезіне де алмас едім.