Қазақ прозасының қайнар басына үңілгенде — бізді қызықтырып отырған жеке фактілер емес. Қолдан келгенше бүгінгі күнге ұлғайып жеткен өміршең дәстүрлердің бастау көзін аршығымыз келеді.
Шынын айтсақ қазақ прозасында әзірге ондай қалыптасқан дәстүрлі арналар көп емес. Жоғарыда біз Әуезов дәстүрлеріне аз-кем тоқталып, көңілдегі ойларымыздың ұштығын аңғартып кеттік. Біздің бақытымызға қарай прозамыз жас болса да — Әуезов сияқты тамаша құбылыс жалғыз емес. Біздің прозамызда Әуезовтен бөлек, өзінше жеке-дара тұрған құбылыс бар. Оның аты — Бейімбет Майлин.
Бейімбет өмірде де, шығармаларында да лепірме қызыл сөзден тіпті аулақ болған адам. Ол туралы сөз айтқанда да көпіртіп сөйлеу келіспейтін сияқты. Әйтсе де осы жазушының туындыларын оқығанда, ол туралы ойлағанда көбіне-ақ сүйсініп қайран қаламын да тіліме асқақ теңеулер орала береді. Бейімбеттен қалған қазына — ұлан-байтақ тұтас бір өмір десек артық болар ма екен. Жазушы қалдырған дүниенің аумағы (кітабының санын ғана айтпаймын) қандай ірі суреткерге де жеңіл жүк емес. Онда қазақ өмірінің тұтас бір ең қызықты дәуірі жатыр. Ол дәуір Октябрь революциясынан бастап отызыншы жылдарды орталағанға шейінгі ел өмірі. Сол тарихи жаңару дәуіріндегі патриархалдық-рулық философиядағы қазақ шаруасының саяси, рухани өсуі, оның таптық, ұлттық психологиясындағы терең өзгерістер. Жазушы Бейімбетті — зерттеуші ғалымға теңеуге болар еді. Оның лабораториясы — бүкіл халық, зерттегені ел өмірі, адам характері, психологиясы. Майлин жасаған тамаша характерлерді санап шығудың өзі оңай емес. Оның шығармаларында сан алуан естен кетпес бейнелер жүр. Сол кезде заман туғызған біраз характерлер қазір біздің арамызда жоқ, заман өзгере келе адам да өзгереді. Сондықтан да соларды, кәдімгі арамызда жүргендей жанды қалпында сақтап қалған жазушыға көптен көп рақмет айтқың келеді. Жазушы болмаса сонау жылдардағы қазақ шындығы туғызған талай қайталанбас қызық-қызық бейнелеp біздің әдебиетімізге келмес еді.
Қуатты үнемдеу үнемділіктің бір белгісі. Егер сіз құрылғыны өшіруді ұмытып кетсеңіз, онда біздің елде (және бүкіл әлемде) алу қиын болатын электр қуатын бекер жұмсауға болады (осылайша біздің планетамыздың ресурстары таусылып қалады). Алдымен, құрылғыны «күту шамы» ретінде қосудың қажеті жоқ. Бір жерден шыққанда, құрылғыны розеткадан өшіріңіз, осылайша сіз энергияның үлкен пайызын үнемдей аласыз. Кондиционерді барлық терезелер мен есіктер жабық болған кезде қолданыңыз, өйткені ол басқа бөлмелерді салқындатады немесе салқын ауа сыртқа шығады Қосымша төлем жасаудан гөрі ақшаны жақсы нәрсеге жұмсаған дұрыс.
Қазақ прозасының қайнар басына үңілгенде — бізді қызықтырып отырған жеке фактілер емес. Қолдан келгенше бүгінгі күнге ұлғайып жеткен өміршең дәстүрлердің бастау көзін аршығымыз келеді.
Шынын айтсақ қазақ прозасында әзірге ондай қалыптасқан дәстүрлі арналар көп емес. Жоғарыда біз Әуезов дәстүрлеріне аз-кем тоқталып, көңілдегі ойларымыздың ұштығын аңғартып кеттік. Біздің бақытымызға қарай прозамыз жас болса да — Әуезов сияқты тамаша құбылыс жалғыз емес. Біздің прозамызда Әуезовтен бөлек, өзінше жеке-дара тұрған құбылыс бар. Оның аты — Бейімбет Майлин.
Бейімбет өмірде де, шығармаларында да лепірме қызыл сөзден тіпті аулақ болған адам. Ол туралы сөз айтқанда да көпіртіп сөйлеу келіспейтін сияқты. Әйтсе де осы жазушының туындыларын оқығанда, ол туралы ойлағанда көбіне-ақ сүйсініп қайран қаламын да тіліме асқақ теңеулер орала береді. Бейімбеттен қалған қазына — ұлан-байтақ тұтас бір өмір десек артық болар ма екен. Жазушы қалдырған дүниенің аумағы (кітабының санын ғана айтпаймын) қандай ірі суреткерге де жеңіл жүк емес. Онда қазақ өмірінің тұтас бір ең қызықты дәуірі жатыр. Ол дәуір Октябрь революциясынан бастап отызыншы жылдарды орталағанға шейінгі ел өмірі. Сол тарихи жаңару дәуіріндегі патриархалдық-рулық философиядағы қазақ шаруасының саяси, рухани өсуі, оның таптық, ұлттық психологиясындағы терең өзгерістер. Жазушы Бейімбетті — зерттеуші ғалымға теңеуге болар еді. Оның лабораториясы — бүкіл халық, зерттегені ел өмірі, адам характері, психологиясы. Майлин жасаған тамаша характерлерді санап шығудың өзі оңай емес. Оның шығармаларында сан алуан естен кетпес бейнелер жүр. Сол кезде заман туғызған біраз характерлер қазір біздің арамызда жоқ, заман өзгере келе адам да өзгереді. Сондықтан да соларды, кәдімгі арамызда жүргендей жанды қалпында сақтап қалған жазушыға көптен көп рақмет айтқың келеді. Жазушы болмаса сонау жылдардағы қазақ шындығы туғызған талай қайталанбас қызық-қызық бейнелеp біздің әдебиетімізге келмес еді.
Қуатты үнемдеу үнемділіктің бір белгісі. Егер сіз құрылғыны өшіруді ұмытып кетсеңіз, онда біздің елде (және бүкіл әлемде) алу қиын болатын электр қуатын бекер жұмсауға болады (осылайша біздің планетамыздың ресурстары таусылып қалады). Алдымен, құрылғыны «күту шамы» ретінде қосудың қажеті жоқ. Бір жерден шыққанда, құрылғыны розеткадан өшіріңіз, осылайша сіз энергияның үлкен пайызын үнемдей аласыз. Кондиционерді барлық терезелер мен есіктер жабық болған кезде қолданыңыз, өйткені ол басқа бөлмелерді салқындатады немесе салқын ауа сыртқа шығады Қосымша төлем жасаудан гөрі ақшаны жақсы нәрсеге жұмсаған дұрыс.