Сала- 4. Оқылым мәтініндегі жай сөйлемдерді өзара байланыстырып,
лас, сабақтас және аралас құрмалас сөйлемдер құрастырып жазып
дар.
Салалас құрмалас
Сабақтас
құрмалас
Аралас құрмалас
е
1998 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен Астана қаласына
«Бейбітшілік қаласы» деген атақ беріліп, медальмен мара
патталды. Бразилияда өткен дүниежүзілік байқауда әлем
бойынша 12 жас қаланың ішінен Астана жоғары атақты
иеленді.
Ол сондай-ақ су астындағы және ұшақ үлгілерімен тәжірибе. Сонымен қатар, Леонардо инженер және ғалым ретінде үлкен болды. Ол сондай-ақ музыкант, ақын, және мүсінші болды. Әрине, Леонардо да Винчи әділ данышпан деп атауға болады.
Суретші Италияда ауылы, Винчи жылы дүниеге келген. бала бола отырып, ол әкесінің ата-анасымен бірге өмір сүрген. оның әкесі Леонардо кескіндеме мүдделі екенін түсінген кезде, ол тамаша мұғалім мен суретші баланы жіберу туралы шешім қабылдады. Бір күні оның Леонардо мұғалімнің суретте тамаша періштені боялған. «Сіз маған қарағанда көбірек болып табылады», мұғалімі байқаған.
Леонардо 25 жаста болғанда, ол содан кейін Флоренция, Милан және Венеция бірінші, өз бетінше бояу бастады, және - Францияда.
Оның атақты сурет «соңғы Кешкі» Милан капелласының қабырғаға орналасқан. әйгілі Леонардоның жағдайынан картиналар бірі «Мона Лиза» болып табылады. Бұл сурет Матч күлкі бар әйел білдіреді. Қазір бұл Лувр ең тамаша қазына бірі болып табылады.
Леонардоның жағдайынан суреттер, олар сипаттау қиын әдемі музыка сияқты, сондықтан әдемі. оның суреттер адамдардың жүздері білдіру толы. Леонардо адамдар өте жанды көрінуге тырысу, жаңа жолмен жарық пен көлеңке әсерлерін пайдаланылады. вот
әр адамның қиял ерекшеліктері оның жеке қызығулары мен қасиетгеріне, алдына қойған мақсатына байланысты болып келеді. Бүл арада суды аңсап шөлдеген жолаушының қиялы мен екі-үш күннен кейін емтихан тапсыратын студенттің машинасының тетігін жетілдіруді ойлап жүрген инженердің қиялын салыстырып көруге болады;
қиялдың мазмүны мен формасы адамның жас және дара ерекшеліктеріне де, білім тәжірибесіне де байланысты. Мәселен, көргені де, түйгені де көп, өмір тәжірибесі мол, әр тарапты білімі бар ересек адамның қиялы мен енді ғана өмірге аяқ басайын деп түрған жеткіншектің қиялын бір өлшемге салуға болмайды;
қиял адамның өскен ортасына, этностық ерекшелігіне, табиғат, жер-су қоршауына байланысты да көрініп отырады. «Жаратылыстың қүшағында,—деп жазады М. Жүмабаев, — меруерт себілген көк шатырдың астында, хош иісті жасыл кілем үстінде, күнмен бірге күліп, түнмен бірге түнеп, желмен бірге жүгіріп, алдындағы малымен бірге өріп, сары сайран далада түрып өсетін қазақ баласының қиялы жүйрік, өткір, терең болуға тиісті».
қиял адамның барлық психикалық құбылыстарымен ұштасып жататын процесс. Мәселен, алға қойған мақсатты жоспарлап, жүзеге асырудың жолдарын іздестіру қиялсыз мүмкін емес. Бұл - қиялдың ерікпен байланысына жақсы мысал. Қиялдың ойлау процесінде алатын орны ерекше. Өйткені ойлау белсенділігі адамды шығармашылық әрекетке жетелейді. Ал ондай әрекет қиялдың өте күшті дамуын қажет етеді. Ойлау мен қиял бір-бірімен тығыз байланысты. Жан қуаттарының осы екеуі де мәселені шешуге, сұраққа жауап беруге қатысады. Бірақ қиялда мәселені шешудің өзіндік ерекшелігі болады. Қиял — мәселені суреттеу, жанды көрініс арқылы шешсе, ойлау оны тірі суретсіз жалпылай, ұғым, пікір, тұжырым түрінде шешеді;
адам қиялы еңбек процесінде, іс-әрекет үстінде жарыққа шығып, дамып отырады. Мұндағы негізгі шарт: саналы мақсаттың болуы, болашақты болжай алу, істейтін еңбектің нәтижесін күні бүрын көре білу, яғни оны өңдеп, өзгертіп, елестете алу — адам қиялына тән негізгі белгілер. Қиялда адамның дүние жөніндегі әр түрлі таным-түсінігі әртүрлі формада қиюласып, жаңа сапаға ие болады. Қиял бейнелері адам қажеттігінен тәуелді бола түрып, оны белсенді кызметке итермелейді,творчестволық ісіне күш-жігер қосады. Қиял тек теориялық және практикалық қызметте ғана емес ол адамның бүткіл рухани өмір жүйесінде елеулі орын алады. Кісінің өмір жолы, жеке басының ойдағыдай дамуы, даралық қасиеттері, іс-әрекетінің қүрылымы, өмір салтының қалыптасуы мүнсыз мүмкін емес. Адам санасының жануар психикасынан басты айырмашылығы адамда ойлаумен қатар қиял әрекетінің олғандығында.