Soled 10-тапсырма. «Тәуелсіздік туғыры» деген тақырыпта эссе жазыңдар.
АСҚАР АЛТАЙ
(1963 жылы туған)
Асқар Алтай 1963 жылы 12 ақпанда Шығыс
Зайсан
қаласында
облысының
Қазақстан
университетінің филология факультетін бітір-
туған. Абай атындағы Алматы мемлекеттік
ген. «Қыр мен қала хикаялары» (1998), «Ал.
тай новелласы»
(2001) повесть, әңгімелері,
«Нарық нақыштары» (2003) және «Қызыл бөл.
тірік» (2006) атты ұжымдық
жинақтарда
«Казино»
прозалық шығармалары,
әңгіме-
лері (2008) жарық көрген. «Қызыл бөлтірік» кітабы Халықаралық
Сорос қорының бас жүлдесі Грантын жеңіп алған. Қазақ-
стан Жазушылар одағының Жастар арасындағы прозашылар
форумының (1989-1990), Т. Айбергенов атындағы сыйлықтың,
Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты.
Жеті ата туралы диалог құрастыру.
Баласы: Әке, жеті ата деген кім? Оларға қандай туысқандарды жатқызуға болады?
Әкесі: Балам, жеті ата – қазақ халқының ежелден келе жатқан шежірелік жүйесі. "Жеті ата" дегеніміз: 1) Бала, 2) Әке, 3) Ата, 4) Арғы ата, 5) Баба, 6) Түп ата, 7) Тек ата.
Баласы: Демек, жеті атаның барлығы да бір кісіден тараған туысқандар дегенді білдіреді ғой?
Әкесі: Ия, дәл солай. Сонымен қатар қазақ халқы жеті атаға дейін қыз алыспайды, осынын есте ұста, балам. Сондықтан болар, халқымыз «Жеті атасын білмеген жетесіз» деген.
Баласы: Жақсы, әке. Есте ұстаймын. Бүгін "Жеті атасын білген ұл, жеті жұрттың қамын жер. Жеті атасын білмеген, құлағы мен жағын жер" деген мақалды естіп, өз жеті атамды білмейтінімнен қатты ұялдым.
Әкесі: Демек, білетін кез келген болар. Онда жазып ал, кейін жаттап аласың. Өзіңнен бастап, жеті атаға дейін таратылады. Еркебұлан – Қанатбек – Тұрсын – Есім – Айдарбек – Қуандық – Тілес.
Баласы: Рахмет, әке. Жазып алдым. Енді жаттап алып, біреу сұрай қалса, біліп жүретін боламын. Жеті атаны әрбір қазақтың баласы білуі керек деп ойлаймын.
Әкесі: Дұрыс айтасың әрбір қазақ жеті атасын білуге міндетті. Бұл – отбасылық тәлім – тәрбиенің негізі.
Қаймақты бiрнеше түрлерге бөледi. Егерде қою сүттi салқын жерге бiрнеше сағатқа қалдырса, онда "шикi қаймақ" алуға болады. Қайнатылған сүттiң көбiгiн қазақтар "пiскен қаймақ" деп атайды. Қою қаймақты "кiлегей" не "маңыз" деп атайды. Қаймақтан өте дәмдi әрi пайдалы тағам - "бал қаймақ" алынады.
Құрт – пісіліп майы алынған айранды қайнатып арнайы дорбада сүзіп алып тұздап, кептіріп сақтайтын тағам түрі. Жасалу тәсілдеріне қарай құрттың сықпа құрт, ақ құрт, қара құрт, майлы құрт деген түрлері бар. Қазақ ырымы бойынша кеппеген құртты жеуге, алуға болмайды. Егер кеуіп үлгермеген құртты алып жесе, жауын жауады деген ырым бар. Сабада жиналып пісілген іркітті майы алынғаннан кейін түбіне май жаққан үлкен қазанға құйып қайнатады.Құрт – кальцийдің көзі. Құрт- сөзінің мағынасы құрғатылған, кептірілген сүт деген мағынаны береді. Бұл тағамның өзіндік ерекшелігі бар. Ақуызға өте бай. Соның арқасында құнарлы, тоқ тағам болып есептеледі.