сабақтас құрмалас сөйлем ( Сложноподчиненное предложение): шартты бағыныңқылы (СПП с придаточным условия) мысалы: (күн жылыса),[жер көгереді]. (сен келмегенде),[әжем ренжитін еді]. қарсылықты бағыңқылы (СПП с придаточными уступительными) мысалы: (Лекция басталсада),[студенттер толық жиналған жоқ]. (Бұлт болғанмен),[жаңбыр жауған жоқ]. (Күн салқын бола тұра),[оқушылар тауға шықты]. себеп бағыныңқылы (СПП с придаточными причины) мысалы: (күн суығандықтан),[біз жылы киіндік]. (Көлік болмағансебепті),[жұмысқа кешіктім]. мезгіл бағыныңқылы (СПП с придаточными времени) мысалы: (Арнат Астанаға кеткенде),[іңім екі жаста еді]. (Анам келгенше),[мен тамақ істедім]. (Саған сұрақ койған кезде),[ең болмаса жауап бер]. қимыл-сын бағыныңқылы (СПП с придаточными образа действия и степени) мысалы: (жел күшейіп),[ауа райы бұзылды]. (үйге келе),[сабағын орындады]. .мақсат бағыныңқылы (СПП с придаточными цели) мысалы: (қазақ тілін білу үшін),[көп оқу керек]. (нан алайын деп),[дүкенге бардым] (...)-придаточное предложение [...]-главное предложение
« Айқұлақ » - ұлттық ойын. Бұл ойын көктем, жаз айларында ойналады.« Айқұлақ »ойнау үшін кешқұрым ауыл балаларыжиналып,орталарынан үш баланы шығарады. Олардың бірі - қасқыр, бірі - қойшы, бірі ит болады. Қасқыр болатын баланың маңдайын орамалмен байлайды арқасына киім-кешек тығып томпайтады. Балалар қасқырды жасырады. «Қойшыға » жыртық шапан, қолына таяқ ұстатады. «Ит» қойшыға еріп, қойдың қасына жатады. Қалған балалар қой болады. Содан соң «қойлар» дүр етіп үркеді , «ит» абалайды, «қойшы» «қойларды» айырып алады.« Қасқыр» қайта- қайта шауып, бірде құр кетіп, бірде алып кетіп жүріп, «қойлардың» бәрін тауысады. Осылай ойын аяқталып, алғашқы тәртіппен қайта басталады.
шартты бағыныңқылы (СПП с придаточным условия) мысалы: (күн жылыса),[жер көгереді]. (сен келмегенде),[әжем ренжитін еді].
қарсылықты бағыңқылы (СПП с придаточными уступительными) мысалы: (Лекция басталсада),[студенттер толық жиналған жоқ]. (Бұлт болғанмен),[жаңбыр жауған жоқ]. (Күн салқын бола тұра),[оқушылар тауға шықты].
себеп бағыныңқылы (СПП с придаточными причины) мысалы: (күн суығандықтан),[біз жылы киіндік]. (Көлік болмағансебепті),[жұмысқа кешіктім].
мезгіл бағыныңқылы (СПП с придаточными времени) мысалы: (Арнат Астанаға кеткенде),[іңім екі жаста еді]. (Анам келгенше),[мен тамақ істедім]. (Саған сұрақ койған кезде),[ең болмаса жауап бер].
қимыл-сын бағыныңқылы (СПП с придаточными образа действия и степени) мысалы: (жел күшейіп),[ауа райы бұзылды]. (үйге келе),[сабағын орындады].
.мақсат бағыныңқылы (СПП с придаточными цели) мысалы: (қазақ тілін білу үшін),[көп оқу керек]. (нан алайын деп),[дүкенге бардым]
(...)-придаточное предложение
[...]-главное предложение