Т2 7- сынып. 1-тоқсан 1. Көп нүктенің орнына тиісті көмекші сөзді қой
Адасқанның алды – жөн, ... –соқпақ
А) арты
B) артында
C) сыртында
D) сыртта
E) ішінде
2. Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады?
А) Түркі тілдер тобы
B) Роман тілдер тобы
C) Қыпшақ тілдер тобы
D) Үндіеуропалық тілдер тобы
E) Алтай тілдер тобы
3. Көмекші есімі бар сөйлемді тап
А) Өнер алды – қызыл тіл
B) Оля өте талантты, ақылды оқушы.
C) Уақыт – адамның өмірі
D) Талаптыға нұр жауар
E) Алуа – мектеп мақтанышы
4. М. Жұмабаевтың шығармасын тап
А) «Батыр баян»
B) «Күйші»
C) «Кедей»
D) «Құлагер»
E) «Ескендір»
5. Сөз екпіні дегеніміз
А) Сөздің ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы
B) Сөйлемде бір сөздің көтеріңкі айтылуы
C) Сөздегі бір дыбыстың көтеріңкі айтылуы
D) Сөйлемдегі күрделі сөздің бір екпінге ие болуы
E) Сөйлеген кезде белгілі бір сөздің, буынның, дыбыстың көтеріңкі дауыспен айтылуы
6. Дөрекі сөзді басқа сөзбен ауыстырып, сыпайылап жеткізу
А) Эвфемизм
B) Дисфемизм
C) Екпін
D) Көмекші сөз
E) Буын
7. Тілге қатысты емес мақалды тап
А) Білім – инемен құдық қазғандай
B) Тіл – адам ойының айнасы
C) Ана сүті бой өсіреді,Ана тілі ой өсіреді
D) Тіл- ақылдың өлшемі
E) Тіл жүйрік емес, ой жүйрік
8. Салыстырмалы шырайы бар тіркесті тап
А) Ақшыл бұлт
B) Сап- сары жапырақ
C) Ең үлкен үй
D) Аппақ көйлек
E) Өте талантты оқушы
9. Сөйлемде көп нүктенің орнына қажетті сөздерді қой.
Бүгінгі күні табиғи экожүйенің бүлінуі, озон қабатының , атмосфераның, әлемдік мұхиттың, судың, қоршаған ортаның үлкен мәселе болып отыр.
А)Жұқаруы, ластануы
B)Мұнай қалдықтары, жойылуы
C)Балықтың қырылуы
D)Тіршілік көзінің жойылуы
E)Апатқа айналуы
10. Елімізде ауыл шаруашылығы, энергетика, су ресурстары қандай болжамға байланысты?
А) Метеорологиялық
B) Астрономиялық
C) Синоптиктік
D) Гидрологиялық
E) Геоэкологиялық
11. Одағай сөзі бар сөйлемді тап
А) Әттеген-ай, Арал теңізіндегі балықтар құрып кетті
B) Арал апаты – әлеуметтік-экономикалық үлкен апат
C) Қазақстанның жерінің үлкен бір бөлігі шөлейттелген
D) Судың да сұрауы бар
E) Сыйлап берсе суын іш
12. Күрделі зат есімді тап
А) Аққу
B) Бала
C) Көше
D) Мұнар
E) Алаша
13. Құрмалас сөйлемді тап
А) Мен ғана көшедегі адамдардан бөлініп, жалғыз қалдым
B) Арылмас қайғыға ұшырадым
C) Киім-кешегім аз
D) Жапан далада өмір сүрдім
E) Кемеден керекті заттарды алдым
14. Етістікті тіркесті тап
А) Жаңа келді
B) Жақсының ашуы
C) Істің басы
D) Ауыл маңы
E) Биік тау
15. Күшейтпелі шырайы бар сөйлемді тап
А) Желмен сап-сары жапырақтар ұша бастады
B) Алыстан үлкендеу үйлер көрінді
C) Биік таулар мұнарланып тұр
D) Жақсыдан шарапат көресің
E) Үйдегі үлкен-кіші жандар көңілді еді
и как можно быстрее
Бала кезімнен ата-анам маған еліміз әлемдегі ең үлкен және ең күшті мемлекет деп айтты. Мектепте, сыныпта мұғалімім екеуміз Қазақстанға арналған көптеген өлеңдер оқыдық. Мен әрбір орыс өз Отанымен мақтануы керек деп санаймын.
Біздің ата-әжелеріміз мақтан тұтады. Олар біз, олардың балалары мен немерелеріне соғыс жебесі тимеуі үшін, біз бүгін тыныш және бейбіт заманда өмір сүру үшін фашистерге қарсы күресті.
Менің Отаным бірде-бір соғыста жеңілген жоқ, егер жаман болса, Ресей бәрібір қиын жағдайдан шығатын еді. Ол өзін ғана емес, көптеген басқа елдер мен халықтарды құтқарды. Қазіргі заманғы көптеген адамдар мұны есіне алғысы келмейтініне өте өкінемін.
Мен сондай-ақ біздің спортшылармен ерекше мақтанамын. Әр олимпиадада олар көптеген сыйлықтар алады, медаль алады, бұл өз Отанына ең жақсы екенін дәлелдейді.
Ата-бабаларымыздан бізге жеткен мақал-мәтелдеріміз, халық ертегілері, әңгімелер, нақыл сөздермен мақтанамын.
Мен олармен бір Отаным - Қазақстан болғанымен, бүкіл әлемге әйгілі және танымал болған адамдармен өте мақтанамын.
Абай Құнанбаев, Сәкен Сейфулин, Міржақып Дулатов және т.б. бүкіл әлемге әлі күнге дейін ғылымда және күнделікті өмірде қолданылатын көптеген жаңалықтарды ұсынған танымал қазақстандық ғалымдар.
Жазғы салымғы Сібір өлкесінің ұзақ жылмық күндері басталды. Сабақ ерте бітеді. Балалар далаға шығып, корпус қасындағы үлкен алаңда доп ұрып ойнайды. Тапқыр, ықшамды Шоқан балалардың ішіндегі ең жатық, шебер ойнайтыны болып алды. Ойын үстіндегі айтыс-тартыс сөздер Шоқанның тілін бұрынғысынан әлдеқайда жаттықтырып, жолдасын да молықтырды. Көп ұзаған жоқ, көктем жылуы басталып, Ертіс үстінен қызыл су жүріп, жаз лебі есті. Неге екені мәлімсіз, Шоқан бұл жексенбіде Сергей ағайдың да, Васил ағайдың да үйіне бармай, Ертіс бойына баруды ойлады.
Өткен күзде ғана Омбыға келіп оқуға түскен кішкене Шоқан, дегенмен қаланың қамау көше, тар үйіне әлі жете үйрене қоймап еді. Оның есіл-дерті кең дала, еркін жүріс, сахара ауасы. Ол көктем басталғалы сабақтан босаған сағатында Ертіс бойына келеді. Алыс қырға көз салып кеп отырады. Бүтін де Шоқан ешбір баламен сөйлеспестен Ертіс бойына жөнелді.
Күн жылыныңқырап, қала жұртшылығы қыс киімінен жеңілдеп өзен бойына шыққан. Кешеден бері Ертіс өзенінің мұзы босап, қызыл су көтеріліп кетті. Ертіс бойындағы қала жұртшылығына жылдың екі мезгілі ерекше қызықты әңгіме болып қалады. Оның бірі осы көктемдегі Ертістің мұзы бұзылып, сең жүрген аласапыран кезі. Екіншісі, күзгі күн суып, Ертістің мұзы қатар кезі. Әсіресе сең жүрген кез, көктем лебімен мұнартқан дала сәулетін көтеріп, аса көңілді болады.
Кеше кешкілікте «ертең сең жүреді» деген елдің лақап сөзін естіген Шоқан түнімен елегізіп аз ұйықтаған.
Шоқанның әрдайым келгенде отыратын бір ғана орны бар. Ол Ертіс қабағының бір биік мұрыншақ жарының үсті. Тағы да сол жеріне келіп отырды. Өзен қабағы қаптаған көп адам. Бәрінің таңданары асау өзеннің бұлқынып, сең дөңгелетіп аспан атқан сағаты. Қыстай бетін басып шегендеген темірдей мұзды быт-шытын шығарып, асау ағын көтеріп, әлдеқайда әкетіп барады.
Уақыты жетіп заман жылуы келгенде, қандай күш болсын, осы өзен мұзындай қопарылады. Ағынға түсіп жылжып жөнеледі.
Күтірлеп сынған қалың мұздар бірін бірі қаға жылжып, бірі шетке қағылып, бірі ағынға түсіп, ойран-топыры шығып жатыр. Шапан жамылып, шәлісін төгілткен татар ханымдары, асыл киініп алқына басқан қала нәндерінің бәйбішелері ішін тартып, таңданып, өзен ғажайыбына үңіледі. Су бұрынғысынан әлдеқайда көтеріліп, жардың ернеуіне шыпылдап келіп, қалаға лап қоярдай лепіріп жатыр.