-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша берілген сұрақтарға жауап бер. 1. Мәтін кімнің атынан жазылған? 2. Мәтінде автордың қандай сезімдері көрінеді? 3. Әке мен бала арасындағы қандай қатынас байқалады? 4. Мәтін неге өткен шақта баяндалған? Ойыңды дәлелде. 5. Әкенің айтқан сөздерінің мағынасын қалай түсінесің? т
А дүние есігін ашып, ата-ананың аялы алақанына қонғаннан кейін, оны күтіп-мәпелейді, маңдайынан жел есірмей өсіреді. Ер жеткеннен кейін алдына міндет-парыздары қойылады. Оны ата-ана емес, қоғам емес, саналы түрде адамның өзі таңдайды.
Менің парызым - ол Жаратушымыздың берген 5 парызы. Оған қосымша, адам ретінде өзіме ата-анамды құрметтеп, сыйлауды, еліме еңбек етіп, пайдамды тигізуді парыз деп білемін. Дұрыс ұрпақ өрбітіп, оларға дұрыс тәрбие бере білу де - үлкен парыз. Ол әрі парыздардың бастысы дер едім. Ұрпағыңа дұрыс тәрбие беру үшін өзіңді тәрбиелеп, өзіңді үлгі ете білу керексің. Сонда өзің де, ұрпағың да еліне еңбек сіңіреді. Ал халыққа бақыт сыйлау, өмірлерін көркейтуге кішкентай да болсын үлес қосу - зор бақыт.
1934 – 50 жылы биязы жүнді жаңакавказдық типтегі рамбулье және прекос саулықтарын жабайы арқармен қолдан ұрықтандыру нәтижесінде алынды. Дүниежүзілік қой шаруашылығында алғаш рет түраралық будандастыру тәсілімен алынған бұл қой тұқымы биік тау жайылымдарын кеңінен игеріп, өзіндік құны төмен бағалы ет, сапалы жүн өндіруге мол мүмкіндік берді. Кейінірек жүн сапасын одан әрі жақсарту мақсатында асыл тұқымды малдардың бір бөлігіне кіріспе будандастыру жолымен австралия мериностарының қаны құйылды. Осы тұқымды шығарғаны үшін бір топ ғалымдарға (Н.С. Бутарин, Ә.Есенжолов, А.Ы. Жандеркин, Е.В. Большакова, т.б.) КСРО Мемлекеттік сыйлығы берілді (1950).
Қошқарлар мен саулықтардың тірідей салмақтары 90 – 110 кг және 55 – 65 кг, таза жүн түсімі 5,0 – 6,0 кг және 2,5 – 3,0 кг-ға жетеді. Жүнінің жіңішкелігі қошқарларында 60 – 64, саулықтарында – 64 – 70 сапалы, ұзындығы 8,0 – 10 см. 100 саулықтан 120 – 130 қозы алынады.
Бұл тұқым Алматы облысы Райымбек ауданындағы асыл тұқымды “Ұзынбұлақ” ш-нда өсіріледі. Бұл шаруашылықта осы қой тұқымын өсіріп бағуда Социалистік Еңбек Ері атағына ие болған шопандар: Б.Жақсылықов (1958), Ы.Абдығұлов (1960), Ж.Молдасанов (1973).
Республикада тұқымның 300 – 400 мың басы бар (2002). Мал тұқымын асылдандыру жұмыстарын 1991 жылға дейін Қазақстан Республика Білім және ғылым министрлігінің Эксперименттік биология ғылыми-зертханалық институты, ал қазір Қазақ қой шаруашылығы технологиялық ғылыми-зерттеу институты жүргізеді.[1]