Торғайлар (лат. Passer) – торғайтәрізділер отрядына жататын құстар туысы.
Жер шарына кең тараған 27 түрі бар. Африка, Еуропа мен Азияда кең таралған, кейбір түрлері жерсіндіру мақсатымен Америка, Австралия мен Жаңа Зеландияға апарылған. Қоразы мен мекиенінің сыртқы түсі әртүрлі: қораздарының тамақ асты қара түсті болады. Көпшілігі – отырықшы, кейбіреулері – жыл құстары. Ұзындығы 12 – 15 см. Ағаш қуыстарын, індерді, үй-жайларды мекендейді немесе ағаштарға шар тәріздес ұялар салады. Көптеген түрлері – синантропты. Қорегі – дәнмен; балапандарын бастапқы уақытта жәндіктермен, кейіннен өсімдік тұқымдарымен қоректендіреді. Еуразия аймағында кең тараған түрлері: үй торғайы (P. domestіcus); үнді торғайы (P. іndіcus) және дала торғайы (P. montanus). Орта Азия мен Кавказ сыртында ағаштарда үлкен топ құрып өмір сүретін испандық немесе қаратөс торғай (P. hіspanіolensіs) басым. Шөл даланы мекендейтін сексеуіл торғайы (P. ammodendpі); шөл торғайы (P. sіmlex) мен Сахалин, Оңтүстік Куриль аралдарында кездесетін жирен торғай (P. rutіlans) адамдар мекендерінен тыс жерлерде тіршілік етеді. Үнді және испандық торғайлар – дәнді дақылдардың зиянкестері. Шөл торғайлар сирек кездесетін құс ретінде «Қызыл кітапқа» енгізіліп, қорғауға алынған.[1]
НЕ печалься султан Если подо мной быстрый скакун будит ходить не спеша Не печалься о том если у скакуна самая лучшая подкова будет скользить по льду Волги Если внук твой станет батыром не жалей от него и скот Мы родились от одной матери От нее нас двое Когда мы ходим вместе мы поддерживаем друг-друга Если нас от матери будет трое у нас силы прибавится втройне А если от матери нас будет пятеро То мы не сдались бы хану Алашу От Утемиса нас 10детей Когда мы десятером садимся на скакуны Земля под нами прогибалась Мы вместе видели как протекали реки Урал и Волга При Исатае мы были героями Защищали свой народ не щадя своих сил Когда нам приходило желание мы своих врагов не щадили,защищая свой народ,за Волгу ,за Урал ,за Кигач мы сражались не отдавая им свои земли,и скот Примерно вот такое содержание
Жер шарына кең тараған 27 түрі бар. Африка, Еуропа мен Азияда кең таралған, кейбір түрлері жерсіндіру мақсатымен Америка, Австралия мен Жаңа Зеландияға апарылған. Қоразы мен мекиенінің сыртқы түсі әртүрлі: қораздарының тамақ асты қара түсті болады. Көпшілігі – отырықшы, кейбіреулері – жыл құстары. Ұзындығы 12 – 15 см. Ағаш қуыстарын, індерді, үй-жайларды мекендейді немесе ағаштарға шар тәріздес ұялар салады. Көптеген түрлері – синантропты. Қорегі – дәнмен; балапандарын бастапқы уақытта жәндіктермен, кейіннен өсімдік тұқымдарымен қоректендіреді. Еуразия аймағында кең тараған түрлері: үй торғайы (P. domestіcus); үнді торғайы (P. іndіcus) және дала торғайы (P. montanus). Орта Азия мен Кавказ сыртында ағаштарда үлкен топ құрып өмір сүретін испандық немесе қаратөс торғай (P. hіspanіolensіs) басым. Шөл даланы мекендейтін сексеуіл торғайы (P. ammodendpі); шөл торғайы (P. sіmlex) мен Сахалин, Оңтүстік Куриль аралдарында кездесетін жирен торғай (P. rutіlans) адамдар мекендерінен тыс жерлерде тіршілік етеді. Үнді және испандық торғайлар – дәнді дақылдардың зиянкестері. Шөл торғайлар сирек кездесетін құс ретінде «Қызыл кітапқа» енгізіліп, қорғауға алынған.[1]
Если подо мной быстрый скакун будит ходить не спеша
Не печалься о том если у скакуна самая лучшая подкова будет скользить по льду Волги
Если внук твой станет батыром не жалей от него и скот
Мы родились от одной матери
От нее нас двое
Когда мы ходим вместе мы поддерживаем друг-друга
Если нас от матери будет трое у нас силы прибавится втройне
А если от матери нас будет пятеро
То мы не сдались бы хану Алашу
От Утемиса нас 10детей
Когда мы десятером садимся на скакуны
Земля под нами прогибалась
Мы вместе видели как протекали реки Урал и Волга
При Исатае мы были героями
Защищали свой народ не щадя своих сил
Когда нам приходило желание мы своих врагов не щадили,защищая свой народ,за Волгу ,за Урал ,за Кигач мы сражались не отдавая им свои земли,и скот
Примерно вот такое содержание