Текст:Қазақтың дәстүрлі қару-жарақтары - соғыс құралдары мен киім-кешектері. көшпелілік өмір салтын 20 ғасырдың басына дейін сақтап келген қазақтарда қару-жарақтың өзіндік этникалық сипаты қалыптасты. қазақтың дәстүрлі қару-жарақтары ат үстінде соғыс жүргізуге сәйкестендіріліп жасалған, олар шұғыл кимылға ыңғайлы, жеңілдігімен ерекшеленді. ол қазақ халқын құраған ру-тайпалардың әскери өнері негізінде қалыптасты және тарихи себептерден көрші халықтардың ықпалымен жетілдіріліп отырды. қару-жарактар екі үлкен топқа бөлінген: 1) шабуыл құралдары - қару; 2) қорғаныс жабдықтары - жарақ. осы шабуыл қаруларына ер қаруы саналатын бес қару жатады (қ. бес қару). оған қоса қосалқы қарулар: қанжар, пышақ, селебе кіреді. қорғаныс жарақтарына денеге киіліп кеудені қорғайтын сауыттар, шарайна, дулыға, қол-аяқты қорғайтын қосымша жарақтар (жеңсе, балтырлық, т.б.) жатады. шұғыл 16 задание:
1-тапсырма мәтінді мұқият оқы. мәтін бойынша 3-4 тірек сөз жаз.
2-тапсырма мәтіннен жіктеу, сілтеу есімдіктерін тап. 3-тапсырма мазмұн бойынша шағын жоспар құрыңыз. кіріспе бөлім. негізгі бөлім. қорытынды бөлім.
4-тапсырма мәтін мазмұнына сай берілген дұрыс ақпараттарды ажыратыңыз. ақпараттар дұрыс - бұрыс қазақтың дәстүрлі қару-жарақтары - соғыс құралдары мен киім-кешектері. көшпелілік өмір салтын 20 ғасырдың басына дейін сақтап келген қазақтарда қару-жарақтың өзіндік этникалық сипаты қалыптаспаған. қазақтың дәстүрлі қару-жарақтары ат үстінде соғыс жүргізуге сәйкестендіріліп жасалған. қару-жарақтар үш үлкен топқа бөлінген.
Кірме сөзді көрсетіңіз:
1. С) сандықша;
2. Тұрақты сөз тіркесін көрсетіңіз:
С) талағы тарс айрылу
3. Жай септеу үлгісіндегі сөздерді белгілеңіз:
Д) балалықтың
4. Етістіктен жасалған сын есімді табыңыз:
Д) тершең;
5. Қашанғы? Қайдағы? – қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?
Е) пысықтауыш
6. Синонимдік қатарды табыңыз.
Д) Уәде, серт, ант;
7. Антонимдік жұпты табыңыз.
Е) Күйлі-көтерем
8. Термин сөзді табыңыз.
А) Толықтауыш;
9. Қазақ тілінің үндестік заңына бағынбайтын сөздерді көрсетіңіз.
С) Құрмет, қызметке
10. Ілгерінді ықпалды табыңыз.
Е) Тұзсыз
11. Сөз тудырушы жұрнақты табыңыз.
Е) Тыңайтқыш
12. Сапалық күрделі сын есімді табыңыз.
В) Сап- сары;
13. Болжалдық сан есімді табыңыз.
Д) Жиырмадай
14. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзді табыңыз.
Е) Мұсаның атасы ұста болған.
15. Тек тұрлаулы мүшелерден құралған сөйлем түрі.
А) Жақсыз В) Атаулы С) Толымды Д) Жалаң Е) Жайылма
16.Бірыңғай еріндік дауысты дыбысы бар сөзді табыңыз.
Д) тоғай
17.Болжалдық сан есімді анықтаңыз:
Д) қырық шақты
18.Сілтеу есімдігін табыңыз:
Е) Осыны ұғып алғын.
Осыны
19.Тұйық етістікті табыңыз:
Е) Тілегің орындалсын.
20.Түбір сөзді көрсетіңіз:
А) жүз
21.Зат есімді табыңыз:
Д) жиын
22.Қосарлама қос сөзді белгілеңіз:
Е) алыс-жақын
23.Сапалық сын есімді көрсетіңіз:
В) жасанды
24.Күшейткіш буын арқылы жасалған күшейтпелі шырайды табыңыз:
Е) тым көк
25.Неологизм дегеніміз не?
В) қолданысқа жаңадан енген сөздер
26.Барыс жалғаулы сөзді көрсетіңіз:
Е) әкесіне
27.Атаулы сөйлемді көрсетіңіз:
А) кең зал В
28.Қосымша арқылы жасалған сөзді табыңыз.
Д) шөлейт
29.Жедел өткен шақты белгілеңіз:
В) жиған
30.Жақсыз сөйлемді табыңыз:
А) Оның жақсы оқығысы келеді.
Кірме сөзді көрсетіңіз:
1. С) сандықша;
2. Тұрақты сөз тіркесін көрсетіңіз:
С) талағы тарс айрылу
3. Жай септеу үлгісіндегі сөздерді белгілеңіз:
Д) балалықтың
4. Етістіктен жасалған сын есімді табыңыз:
Д) тершең;
5. Қашанғы? Қайдағы? – қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?
Е) пысықтауыш
6. Синонимдік қатарды табыңыз.
Д) Уәде, серт, ант;
7. Антонимдік жұпты табыңыз.
Е) Күйлі-көтерем
8. Термин сөзді табыңыз.
А) Толықтауыш;
9. Қазақ тілінің үндестік заңына бағынбайтын сөздерді көрсетіңіз.
С) Құрмет, қызметке
10. Ілгерінді ықпалды табыңыз.
Е) Тұзсыз
11. Сөз тудырушы жұрнақты табыңыз.
Е) Тыңайтқыш
12. Сапалық күрделі сын есімді табыңыз.
В) Сап- сары;
13. Болжалдық сан есімді табыңыз.
Д) Жиырмадай
14. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзді табыңыз.
Е) Мұсаның атасы ұста болған.
15. Тек тұрлаулы мүшелерден құралған сөйлем түрі.
А) Жақсыз В) Атаулы С) Толымды Д) Жалаң Е) Жайылма
16.Бірыңғай еріндік дауысты дыбысы бар сөзді табыңыз.
Д) тоғай
17.Болжалдық сан есімді анықтаңыз:
Д) қырық шақты
18.Сілтеу есімдігін табыңыз:
Е) Осыны ұғып алғын.
Осыны
19.Тұйық етістікті табыңыз:
Е) Тілегің орындалсын.
20.Түбір сөзді көрсетіңіз:
А) жүз
21.Зат есімді табыңыз:
Д) жиын
22.Қосарлама қос сөзді белгілеңіз:
Е) алыс-жақын
23.Сапалық сын есімді көрсетіңіз:
В) жасанды
24.Күшейткіш буын арқылы жасалған күшейтпелі шырайды табыңыз:
Е) тым көк
25.Неологизм дегеніміз не?
В) қолданысқа жаңадан енген сөздер
26.Барыс жалғаулы сөзді көрсетіңіз:
Е) әкесіне
27.Атаулы сөйлемді көрсетіңіз:
А) кең зал В
28.Қосымша арқылы жасалған сөзді табыңыз.
Д) шөлейт
29.Жедел өткен шақты белгілеңіз:
В) жиған
30.Жақсыз сөйлемді табыңыз:
А) Оның жақсы оқығысы келеді.