Тест сұрағы:
1. Тыныс алу дегеніміз:
А) окпеге ауаны толтыру үдерісі
В) барлық тірі ағзаларда жүретін
үздіксіз физиоло-гиялық процесс
C) тек осімдік жасушала-рында
болатын биологиялық реакция
Д) өкпеден көмірқышқыл газын
шығару процесі
E) тек жануарлардың жасу-
шаларында жүретін биоло-
гиялық реакция
2. Адам белсенді қозғалыста
болса, нені көбірек пайдала-
натынын көрсет.
А) көмірқышқыл газын
В) глюкоза мен оттек
С) суды
Д) оттек
E) кантты
Объяснение:
1. Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты анықтауға арналған 2 нақтылау сұрағын құрастырыңыз. 1-мәтінБурабай дейтін елді мекенде кезінде Оқжетпес атты баһадүр өмір сүрген. Оқжетпес туа салып күн сайын емес сағат сайын өсіп, жетіле берген. Тіпті бойы тоқтаусыз өскен. Бала күнінде далада ойын қуып жүрсе, қасындағы балалардың атқан садағы оның кеудесіне әрең жеткен. Бойы ұзын, өзі батырдың тірі кезінде елде абыройы асқақ болады. Жаугершілік заман келіп, күн артынан күн өтіп жаумен шайқасады. Ол әр күн сайын жаудың бетін қайтарып, елін аман сақтап отырған. Жарақат алса, жарасын сол көлдің бойында емдеп, Бурабайдың ауасымен тыныстаған. Дәл сондай күннің бірінде ол жауға қарсы соғысады. Соғыс ұзақ күндерге созылады. Жаудың беті қайтар емес. Тіпті жау санында есеп жоқ. Айларға созылған соғыстың салдарынан Оқжетпес шаршап, түнде тынығып жатқан кезінде жау тыңшылары сырын біліп, үстінен бас салады. Бірақ алып денелі батыр оған да көнбей орнынан сілкіне тұрып тағы соғысады. Тек ең ақырында әлі кетіп, ақыры демі бітті-ау деген кезде, Оқжетпес қатты даусымен: «Уа, Тәңірім, мені жау қолынан өлтіріп, ұятқа қалдырғанша, тасқа айналдыр» десе керек, лезде аспан айналып жерге түскендей күй тұнып, Оқжетпес сол жерде жартасқа айналып кеткен. Бұл аңыздың бір түрі ғана. Жалпы Бурабайдағы түрлі ескерткіштерге қатысты көптеген аңыздар бар. Аңыздың өзі ертегі емес, шындыққа жанасатын жанрдың түрі екенін ұмытпаңыз
Емен:
1) биіктігі: 40-50м
2) жапырағы:ірі (ұзындығы 7 – 20 см-дей), дөңгелек, қою жасыл түсті.
3) бұтағы: кең жайылып өседі.
4) діңі: бірнеше жуан бұтақтан тұрады, тілім-тілім болып жарылған, қоңыр сұр түсті қалың қабықпен қапталған.
5) Емен қабығының құрамы илік зат – танинге бай, олар медицинада, тері өнеркәсібінде қолданылады. Сүрегі қатты әрі берік, аса бағалы құрылыс материалы ретінде өнеркәсіпте (мысалы, кеме, вагон, жиһаз жасау, т.б.) пайдаланылады.
Қайың
1)биіктігі 20-30м
2)жапырағы сағақты, жиегі ара тісті, тілімденген, кезектесіп орналасады.
3)бұтағы берік
4)діңі берік
5)Оның ағашынан әшекейлі әсем жиһаз, қобдиша және әр түрлі безендіру заттарын жасайды.