Айтуаров Айбек 1965 жылы 5 қантарда Алматы қаласында дүниеге келді. К.И.Сəтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетті "Геология" (1987) жəне "Мұнай және газ кен орындарын игеру мен пайдалану" мамандықтарымен бітірді. 1987-1988 жылы Гидрогеология институты мен Қазақ КСР Ғылым академиясының гидрофизика инженерлік және геологиялық зерттеулер бөлімінің маманы болып жұмыс істеді. 1989-1995 жылдары қоршаған ортаны ластау минералдар Қазақ институтының бағалау бөліміне 1988-1989 жылы маман - инженер, бас гидрогеолог партиялық терең бұрғылау Алматы гидрогеологиялық экспедициясы. 1995-1998 жылы «ҚазақстанКаспийШельфі» ғылым бас маманы болды, және Геология және келісім-шарт бойынша менеджерлер ЖАҚ ҰОК «Қазақойл» 1998-2002 менеджер. 2002-2006 жылы 2006-2010 жылы ҰК АҚ, содан кейін бас менеджері «ҚазМұнайГаз» менеджер болды - Agip KCO IN 2010 барлау басқармасының бас геологы «Шелл Девелопмент Қашаған» бойынша үйлестіруші болып жұмыс істеді. 2011 жылдан бастап «КазРосГаз» ЖШС жобалық барлау Имашев кен департаментінің директоры болып табылады.
Қазақстанның кең байтақ дархан даласы әлі күнге дейін толық зерттелмеген, сыры ашылмаған құпияларға толы. Кең байтақ жеріміздің аумағында табиғаттың көз тартар небір құбылыстары мен қайталанбас өзіне тән ерекшеліктері бар. Солардың бірі «әнші құм» (кейбір деректерде Айғай құм) – Алматы облысы Кербұлақ ауданы жеріндегі Іле өзенінің аңғарын бойлай орналасқан Үлкен Қалқан тауы және Кіші Қалқан тауы етегіндегі құмды төбе, Алматы қаласынан 250 шақырым қашықтықта орналасқан. Биіктігі 150 м-дей, ұзындығы 8 км, ені 3 км-ге дейін жетеді. Қалқан тауларынан соғатын желдің бағыты үнемі өзгеріп отыруы нәтижесінде құм түйіршіктері електеніп, бірегей құм қо тұратын төбеге айналған.
«Алтынемел» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Айғай құм немесе Әнші құм» атты құмды төбені өз қамқорлығына алған. Кейбір деректерге сүйенсек, «Алтынемел» ұлттық қорығы кезінде Шоқан Уәлихановтың Қашқарияға сапарында пана болған деседі.
Ал енді бұл өңір неліктен «әнші құм» атанып кетті екен? Осыған тоқталып көрейік. Бұл құмның бір ерекшелігі – құрғақ күндері әуенді дыбыстар шығарады. Оның әуені бірнеше шақырымдарға жайылып, алыстан да естіліп тұрады.
Кейбір пікірлерге сүйенсек, құмның ұсақ бөлшектері бір-біріне үйкелген кезде осындай әуенді дыбыстар шығады екен: жеңіл самал жел шиқылдаған дыбыстар шығарса, қатты жел орган дыбысына ұқсас әуен шығарады. Алайда, желсіз күнде де құмның әуенін тыңдауға болады. Осы сиқырына байланысты, құм жайында көптеген аңыздар пайда болған. Құмның тағы бір ерекшелігі – ол басқа құмдар сияқты орнын ауыстырып, көшіп жүрмейді, керісінше, мыңдаған жылдар бойы Алтынемел аумағында, бір орында тұр.
Осындай табиғи ерекшелік әлемнің басқа жерінде жоқ деп айтсақ та болатын шығар. Тіпті кезінде Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан бұл табиғат ескерткішіне жолаушылар әдейілеп ат басын бұрған деседі.
1965 жылы 5 қантарда Алматы қаласында дүниеге келді.
К.И.Сəтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетті "Геология" (1987) жəне "Мұнай және газ кен орындарын игеру мен пайдалану" мамандықтарымен бітірді. 1987-1988 жылы Гидрогеология институты мен Қазақ КСР Ғылым академиясының гидрофизика инженерлік және геологиялық зерттеулер бөлімінің маманы болып жұмыс істеді. 1989-1995 жылдары қоршаған ортаны ластау минералдар Қазақ институтының бағалау бөліміне 1988-1989 жылы маман - инженер, бас гидрогеолог партиялық терең бұрғылау Алматы гидрогеологиялық экспедициясы. 1995-1998 жылы «ҚазақстанКаспийШельфі» ғылым бас маманы болды, және Геология және келісім-шарт бойынша менеджерлер ЖАҚ ҰОК «Қазақойл» 1998-2002 менеджер. 2002-2006 жылы 2006-2010 жылы ҰК АҚ, содан кейін бас менеджері «ҚазМұнайГаз» менеджер болды - Agip KCO IN 2010 барлау басқармасының бас геологы «Шелл Девелопмент Қашаған» бойынша үйлестіруші болып жұмыс істеді. 2011 жылдан бастап «КазРосГаз» ЖШС жобалық барлау Имашев кен департаментінің директоры болып табылады.
Әнші құм
Қазақстанның кең байтақ дархан даласы әлі күнге дейін толық зерттелмеген, сыры ашылмаған құпияларға толы. Кең байтақ жеріміздің аумағында табиғаттың көз тартар небір құбылыстары мен қайталанбас өзіне тән ерекшеліктері бар. Солардың бірі «әнші құм» (кейбір деректерде Айғай құм) – Алматы облысы Кербұлақ ауданы жеріндегі Іле өзенінің аңғарын бойлай орналасқан Үлкен Қалқан тауы және Кіші Қалқан тауы етегіндегі құмды төбе, Алматы қаласынан 250 шақырым қашықтықта орналасқан. Биіктігі 150 м-дей, ұзындығы 8 км, ені 3 км-ге дейін жетеді. Қалқан тауларынан соғатын желдің бағыты үнемі өзгеріп отыруы нәтижесінде құм түйіршіктері електеніп, бірегей құм қо тұратын төбеге айналған.
«Алтынемел» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Айғай құм немесе Әнші құм» атты құмды төбені өз қамқорлығына алған. Кейбір деректерге сүйенсек, «Алтынемел» ұлттық қорығы кезінде Шоқан Уәлихановтың Қашқарияға сапарында пана болған деседі.
Ал енді бұл өңір неліктен «әнші құм» атанып кетті екен? Осыған тоқталып көрейік. Бұл құмның бір ерекшелігі – құрғақ күндері әуенді дыбыстар шығарады. Оның әуені бірнеше шақырымдарға жайылып, алыстан да естіліп тұрады.
Кейбір пікірлерге сүйенсек, құмның ұсақ бөлшектері бір-біріне үйкелген кезде осындай әуенді дыбыстар шығады екен: жеңіл самал жел шиқылдаған дыбыстар шығарса, қатты жел орган дыбысына ұқсас әуен шығарады. Алайда, желсіз күнде де құмның әуенін тыңдауға болады. Осы сиқырына байланысты, құм жайында көптеген аңыздар пайда болған. Құмның тағы бір ерекшелігі – ол басқа құмдар сияқты орнын ауыстырып, көшіп жүрмейді, керісінше, мыңдаған жылдар бойы Алтынемел аумағында, бір орында тұр.
Осындай табиғи ерекшелік әлемнің басқа жерінде жоқ деп айтсақ та болатын шығар. Тіпті кезінде Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан бұл табиғат ескерткішіне жолаушылар әдейілеп ат басын бұрған деседі.