Feruzzz

24.11.2022 21:36 •  Қазақ тiлi

Я все отдала без спама а то бан:) «Қазақ тілі Т2» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Тыңдалым
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Өзіңді-өзің алдама,
Уақытты салма саудаға.
Жиырма төрт сағат берді
Балаға, кемпір-шалға да.
Өткізе бермей жай ғана,
Уақытты жарат пайдаңа.
Жиырма төрт сағат – тең уақыт
Берілген кедей-байға да.
Уақытты жарат пайдаңа,
Қолыңды босқа байлама.
Жиырма төрт сағат ─ сенде де,
Жиырма төрт сағат ─ байда да...
Уақытың, ақшаң, табысың,
Жұмсалар бәрі тән үшін.
Ішесің, жейсің, кетеді,
Барлығы қарын қамы үшін.
Ойлама бәрін білем деп,
Шалқып та тасып жүрем деп.
Уақытың – алтын қазынаң,
Жұмсауың керек үнемдеп.
Айбының асып тұрса да,
Байлығың тасып тұрса да,
Уақытың – ақшаң қолдағы,
Ақшаңды босқа жұмсама.
Жас болып мәңгі жүрмейсің,
Мәңгілік өмір сүрмейсің.
Үнемдеп жұмса уақытты,
Бітеді ол қашан білмейсің.
Минутты әрбір бағала,
Секундты әрбір сарала.
Уақытты қайда жұмсадың,
Есептеп, үйрет балаңа.
Уақыт-ай, уақыт, зырлайды,
Артына мойнын бұрмайды.
Кешіксең, бітті, ол сені,
Бір секунд күтіп тұрмайды.
Өмірін ойлап талайдың,
Тарихын зерттеп қараймын.
Бір күні босқа өтпепті,
Яссауи, Шоқан, Абайдың.
Өмірдің мәнін ұғып ал,
Білім ал, бәрін біліп ал.
Қадірін білген уақыттың,
Қазақтан шыққан ұлылар...
Неге біз осы, неге біз,
Ұмытып кете береміз?!
Денсаулық пенен уақыттың,
Қадірін білмей келеміз.

1. Өлеңнің идеясын анықтаңыз.
А) өмір құндылықтары
В) уақыттың қадірі
С) ұлы адамдарға еліктеу
D) мәңгілік өмір

2. Автордың ойын қорытындылаңыз. Уақыт ...
А) пайдалы
В) жай
С) жылдам
D) мәңгілік

3. Тыңдалым мәтінінде жиі кездесетін сан есімді сөзбен жазыңыз.


4. Ақпараттарды шын/өтірік/айтылмаған нұсқасымен сәйкестендіріңіз.

1. Мәңгілік өмір сүруге болады. А) шын
2. Яссауи, Шоқан, Абай сияқты ұлылар уақытын босқа өткізбепті. В) айтылмаған
3. Уақыт – денсаулықты жақсарту үшін беріледі. С) өтірік

Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

Болашақтағы климат
Климаттың ғаламдық жылынуы фантастика ретінде қабылданатын. Бүгінгі күні
ғаламдық денгейде болып жатқан климаттың өзгеруіне көптеген дәлелдер бар.
Қазақстанда ауаның орташа жылдық температурасы 1936 жылдан бастап 2 005
жылдар арасында әрбір 10 жыл сайын 0,31 С градусқа жоғарылап отырған. Соңғы 50 жылда
Іле Алатауының солтүстік бөктеріндегі мұздықтардың ауданы 41 пайызға қысқарған.
Үкіметаралық сарапшылар тобының (КӨҮСТ) болжамдары бойынша егер климаттың өзгеруі
мен күннің жылынуы осы қарқында өрбитін болса, XXI ғасырдың ортасында орташа
температура 6 градусқа жоғарылауы мүмкін.
Бұл өз кезегінде 2 градусқа жылынудың өзі кері салдарға әкеп соғатын күрт
континенталды Қазақстан үшін орасан зор апат болып табылады. Бүгінгі күннің өзінде
еліміздің территориясының 75% экологиялық тұрақсыздық тәуекеліне ұшырап отыр. Алапат
ыстық, құрғақшылық. Тіршіліксіз шөл даланың аумағы солтүстікке қарай 300-400
шақырымға жылжиды. Су ресурстарының жетіспеушілігі мал жайылымдарының азаюына
әкеліп соғады және ауыл шаруашылығына ауыр соққы болып табылады. «Қазақстанда
климаттық тәуекелдерді басқару» БҰҰЖЖ жобасы мамандарының пайымдауынша
табиғаттағы процестердің белгілі бір циклға бағынатынына қарамастан температураның
жаһандық жоғарылауы нақты дәйек болып табылады. Қазақстанда температураның
жоғарылауы жауын-шашын мөлшерінің артуымен өтеліп отырған жоқ, бұл белгілі бір
тәуекелдерге алып келеді. Бізді алда өзендердің ағысының өзгеруі күтіп тұр, экстрималды
табиғи құбылыстары көбейеді, жаңа табиғи аномалды құбылыстар пайда болады.
Инна Колтаевская (186 сөз)

1. Мәтіннен сөздердің синонимдерін табыңыз.
жаһандық -
көлемі -
жорамалы -
тапшылығы -

Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып, жауап беріңіз.
2. Мәтінде қандай мәселе көтеріледі? Себебін жазыңыз.


3. «Болашақта экстрималды табиғи құбылыстары көбейеді, жаңа табиғи
аномалды құбылыстар пайда болады» деген автор пікірімен келісесіз бе? Ойыңызды
дәлелдеңіз.


4. Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз.
Мәтінде климат өзгеруінің қандай себептері көрсетілген?


Жазылым

«Қазіргі жаһандану заманында үш тілді білу - міндет» деген пікірмен келісесіз бе?
Келісу, келіспеу себептерін көрсетіп, 50 сөзден тұратын эссе жазыңыз.
Эссе мазмұнына сай көмекші есімдерді орынды қолданыңыз.

​