121e312r3214

06.06.2021 14:16 •  Қазақ тiлi

Қытайдың Шаньдун провинциясында ең жылдам аспалы пойыз сынақтан өте бастады. Жаңа қоғамдық көлікке «Аспан пойызы» деген ат берілді. Пойыз ең заманауи технология – магнитті
электродвигательмен жүреді. Ол аса қуатты, физикалық көлемі шағын, шуы аз және салмағы аз. Пойыз
монорельсті жолмен жерден 5-тен 10 метрге дейінгі биіктікте жылдам жүреді. Ол 3, 4 және 5 вагоннан
тұрады. Пойыздың сыйымдылығы- 510 адам. Ал максимум жылдамдығы – сағатына 70 шақырым.
// https://kaz.nur.kz/1564229-zhurek-zhutqan-qytaylyqtar-10-metr-biikte.html /
Ә мәтіні
Қазір күннің энергиясы тек жер үсті көліктерінде ғана емес, сонымен қатар су көлігі үшін де
қолданылады. Күн энергиясымен алғашқы дүниежүзілік саяхат 2012 жылы Turanor Planet solar
швейцарлық кемесімен жүзеге асырылды. Өту кезеңі екі жылға созылды. Күн батареялары бұл кемені
шамамен 500 шаршы метр аумақта жабады. 30 метрлік кеме 14 узелге дейін жылдамдықты арттыра
алады. Қазір Turanor Planet solar Гольфстрим аймағында жұмыс істейді, оның командасы климаттық
зерттеулермен ұдайы айналысып келеді.

/ http://ecosolar.kz/kk/content/elektr-koligi /

1. Екі мәтінге ортақ тақырыпты анықтаңыз [1]
А) Ғылымның жаңа жетістіктері;
В) Күн энергиясының пайдасы;
С) Аспан пойызы;
Д) Ғылым мен технология.
2. Мәтіндердің стилі мен тілдік ерекшеліктерін анықтаңыз [1]
А) Публицистикалық стиль, қоғамдық-саяси терминдер;
В) Ғылыми стиль, детальді ақпараттар;
С) Көркем әдебиет стилі, бейнелі сөздер;
Д) Ауызекі сөйлеу стилі, диалог.
3.Сөйлем ішіндегі тыныс белгісінің қойылу себебі көрсетіңіз [1]
Пойыздың сыйымдылығы- 510 адам.
А) Сызықша, бастауыш та, баяндауыш та зат есімнен жасалған;
В) Сызықша, жалпылауыш сөз алдына қойылған;
С) Сызықша, төл сөз бен автор сөзі арасына қойылған;
Д) Сызықша, бастауыш та, баяндауыш та заттанған сын есімнен жасалған.

4.Жоғарыда берілген екі мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты анықтаңыз [2]
Тапсырма А мәтіні Ә мәтіні
Негізгі ақпарат 1. 1.
Қосымша ақпарат 1. 1.
5. Мәтінді түсініп оқыңыз. Тиісті тыныс белгілерін қойып, көшіріп жазыңыз. [2]

Телефондар мен планшеттер

Телефон планшет байланыс құралы. Барған сайын тұтынушылардың мобильдік құрылғылар мен
сенсорлы экран мүмкіндіктеріне «тәбеті» артып барады Биыл планшеттер смартфондар нарығында
сауда ерекше қыза түскен Сарапшылар алдағы жылдар сатылу жағынан планшеттер дербес
компьютерлерді артқа тастайды деп болжайды
6. Мәтіннен үстеулерді табуып, мағыналық түрлеріне қарай ажыратыңыз. [2]


Жазылым
7. Берілген тақырыптың бірін таңдап, орфографиялық нормаларға сай, сөйлем соңында
қойылатын тыныс белгілерін орынды қолданып, жазба жұмысын орындаңыз. /сөз көлемі 80-100/
[8]
1. «...Артық ғылым кітапта, ерінбей оқып көруге...»-деген ұлы ақын Абай Құнанбайұлы. Қалай
ойлайсыз, қазіргі уақытта кітап оқудың пайдасы бар ма?
2. Ағартушы ақын Ы.Алтынсарин:
Өнер-білім бар жұрттар
Тастан сарай салғызды...- дейді. Ал қазір ше, ғылым мен техника дамуы өмірімізге қандай өзгерістер
енгізуде?

решите СОЧ