Жазылым 2-тапсырма. Мәтіннен ең маңызды 5 тірек сөзді жазыңыз.
текст:
Қазіргі техниканың дамыған кезінде тұрмыстық қажеттілікті электр энергиясынсыз елестету мүмкін емес. Электр қуатын үнемді пайдалану әр адамның міндеті деп санаймын.
Бүгінде электр шамдар көп кездеседі. Қарапайым шамдардың орнына энергия үнемдеуші шамдарды қолданған жөн. Өйткені энергия үнемдеуші шамдар қарапайым шамдарға қарағанда электр қуатын 5-6 есеге аз тұтынып, бірдей жарық береді. Сонымен қатар, энергия үнемдеуші шамдардың пайдалану мерзімі қарапайым шамдармен салыстырғанда сегіз есеге артық. Энергия үнемдеуші шамдар электр қуатын 80 пайызға жуық үнемдейді.
Қарапайым шамдардың қуаты 100, 120, 150 вт. Бұл шамдар жарық берумен қатар өз бойынан жылу мөлшерін көп шығарып, өрт қауіпсіздігіне кері әсерін тигізеді. Қуаты жоғары болғандықтан шам қондырғылары тез істен шығады. Тұтынушы жарықты үнемдеу үшін төменгі қуатты диодты шамдарды пайдалануға тырысады. Диодты шамдар істен шыққан жағдайда, арнаулы орындарға өткізілуі тиіс.. Диодты LED шамдарды қолдана отырып, электр энергиясын да, отбасы бюджетін де үнемдеуге болады.
– Саламатсыңдар ма,балалар?Көңіл-күйлерің қалай?
– Жақсы.
– Ендеше үй тапсырмасына не беріліп еді?
– Компьютердің пайдасы мен зияны туралы ауызша дайындалып келу.
– Жарайды,онда дайындалуға 5 минут берем.Сонан соң сабақ сұраймын.
* * *
– Ал кім маған компьютердің пайдасы туралы айтып береді?
– Апай,мен айтайыншы!
– Қане,айта ғой,Бекет.
– Компьютер,ең біріншіден,еңбек өнімділігін арттырады.Яғни,аз ғана уақыт ішінде сіз іздеген ақпаратыңызды тауып,есеп жүргізіп,кесте сыза аласыз.Компьютер арқылы соншама қашықтыққа қарамастан алыстағы адамдармен қарым-қатынас жасай аласыз.Үшіншіден,әрине,уақытыңызды көңілді өткізе аласыз.Компьютермен фильмдер көріп,ойын ойнай аласыз.
– Өте жақсы.Отыра ғой, Бекет.Барлығың оған қосыласыңдар ма?
– Ия!
– Ал компьютердің зияны туралы кім сөз қозғағысы келеді?
– Мен!Мен!
– Тынышталамыз,оқушылар!Аяулым,сен айтып көрші.
– Компьютер денсаулыққа біршама зияндық әкеледі.Көп отырсақ,көзіміз белгілі бір қашықтықтан көрмей қалуы әбден мүмкін.Дұрыс отырмаудың әсерінен омыртқа тірегі бұзылады.Әрі компьютерден радиациялық сәулелер бөлінеді.Көп отырсақ тамаққа деген тәбет бұзылады.Ұйқы,зейін қою да баяулайды.Және компьютерден тәуелді болып қалу мүмкіндігі де жоғары.
– Жарайсың,Аяулым!Қосарларың бар ма?
– Және де компьютердің әсерінен адамның психикасы да бұзылуы мүмкін.
– Дұрыс айтасың,Диана.Сонымен,егер уақытымен пайдаланып,арасында жаттығу жасап тұрсақ,компьютердің зиянын көрмейміз ғой?
– Ия!
– Жарайсыңдар.Үй тапсырмасына барлығың да дайындалып келіпсіңдер.Жаңа сабақ бастайық.