ЖАЗЫЛЫМ спана H 7 емдеу -тапсырма. Қажетті сөздерді жаз. Қажетті сөздер: жап-жарық, шашып тастаған, қараңғы, жағып қойған, біресе, аспаннан, таңғалды, ожауды, күтіп қалды. түсіп кетіпті. Алиса мен анасы қонақта көп отырды. Олар далаға шықты. Аспанда жұлдыздар ... Аспанға жұлдыздарды ... секілді. Аспанға кішкентай шамдарды ... жағып қойғандай. Алисаның қолында сүйікті ойыншығы — Антошка клоуны бар. Алиса қараңғы ... түрлі фигураларды көрді. Фигуралар ... жапыраққа ұқсайды, біресе ақ нүктеге ұқсайды. Алиса аспанда ... көрді. Ол дам 20б
Менің сүйікті ертегім Алдар Көсе Алдар көсе бізге халық ауыз әдебиетінің өкілі, ертегі, аңыз әңгімеле кейіпкері ретінде таныс. Алдар- тапқырлығымен, айла -амалдарымен , қулық істерімен халыққа кең танымал кейіпкер. Алдар Көсенің көптеген ертегілері маған ұнайды . Мәселен ,Алдар Көсе мен Шық бермес Шығабай әңгімесінде сараң Шық бермес Шығабайдың асын жеп, атын мініп, қызын алса, саудагерлердің өгіздерін айдап әкетеді. ОЛ байлар мен хандардың тапқан пайдасын ешқашан өз пайдасына жұмсаған емес, мақсаты- қарапайым халыққа бұйырмаған қанағатсыз байлардың байлығын шашу. Адар Көсе әділдікке жақ өтежақсы адам болған .
Сөз таптары — өздеріне тән лексика-семантикалық, морфологиялық және синтаксистік ортақ белгілердің негізінде қалыптасқан категориялары бар сөз топтары. Сөз таптары үш түрлі белгісімен сипатталады:
а) Белгілі топқа жататын сөздердің семантикалық жағынан бірыңғайластығы (мысалы, зат есімге заттық атаулар, етістікке қимылдық атаулар жатады);
ә) Сөз түрлендіруші грамматикалық категорияларының ортақтығы;
б) Синтаксистік қызметінің ұқсастығы. Бірақ бұл үш белгі сөз таптарының бәрінен бірдей табыла бермейді. Мысалы, зат есім, етістіктен үш белгінің үшеуі де табылады, ал одағайға екінші (морфологиялық) белгі тән емес.
Сөз таптарының саны тілдерде бірдей емес. Мысалы, қазіргі орыс тілі грамматикасында 10 сөз табы, ал қазақ тілінде 9 сөз табы көрсетіліп жүр:
Зат есім
Сын есім
Сан есім
Есімдік
Етістік
Үстеу
Еліктеу сөздер
Шылау
Одағай
Сөз таптары толық мағыналы сөздер (зат есім, сын есім, етістік, үстеу) және көмекші сөздер (шылау, демеулік, частицы, артикль т. б.) болып табылады. Типологиялық тұрғыда есімдік пен сан есімді жеке сөзтабы ретінде қарастыру күмәнді деп есептеледі. Олар синтаксистік функциясы мен мағынасы жағынан әр текті және басқа сөз таптарына қатысты болып келеді. Кейбір тілдерде басқа сөз таптарының құрамында қаралады. Мысалы, үш, төрт есептік сан есімдері — зат есім-сан есімдер, үшінші, төртінші реттік сан есімдері сын есім-сан есім түрінде қаралады. Есімдік пен сан есім дәстүр бойынша толық мағыналы сөз таптарына жатқызылып жүр. Сөздерді тапқа бөлу мәселесі өте көне дәуірлерден басталады (Аристотель, т. б. грек ғалымдары, үнді ғалымдары Панини, Яска т. б.). Тіл білімінде сөз таптарын жіктеу мәселесі күні бүгінге дейін талас тудырып келеді. Оған байланысты проблемалар аз емес.[1]
Алдар көсе бізге халық ауыз әдебиетінің өкілі, ертегі, аңыз әңгімеле кейіпкері ретінде таныс. Алдар- тапқырлығымен, айла -амалдарымен , қулық істерімен халыққа кең танымал кейіпкер. Алдар Көсенің көптеген ертегілері маған ұнайды . Мәселен ,Алдар Көсе мен Шық бермес Шығабай әңгімесінде сараң Шық бермес Шығабайдың асын жеп, атын мініп, қызын алса, саудагерлердің өгіздерін айдап әкетеді. ОЛ байлар мен хандардың тапқан пайдасын ешқашан өз пайдасына жұмсаған емес, мақсаты- қарапайым халыққа бұйырмаған қанағатсыз байлардың байлығын шашу. Адар Көсе әділдікке жақ өтежақсы адам болған .
Сөз таптары — өздеріне тән лексика-семантикалық, морфологиялық және синтаксистік ортақ белгілердің негізінде қалыптасқан категориялары бар сөз топтары. Сөз таптары үш түрлі белгісімен сипатталады:
а) Белгілі топқа жататын сөздердің семантикалық жағынан бірыңғайластығы (мысалы, зат есімге заттық атаулар, етістікке қимылдық атаулар жатады);
ә) Сөз түрлендіруші грамматикалық категорияларының ортақтығы;
б) Синтаксистік қызметінің ұқсастығы. Бірақ бұл үш белгі сөз таптарының бәрінен бірдей табыла бермейді. Мысалы, зат есім, етістіктен үш белгінің үшеуі де табылады, ал одағайға екінші (морфологиялық) белгі тән емес.
Сөз таптарының саны тілдерде бірдей емес. Мысалы, қазіргі орыс тілі грамматикасында 10 сөз табы, ал қазақ тілінде 9 сөз табы көрсетіліп жүр:
Зат есім
Сын есім
Сан есім
Есімдік
Етістік
Үстеу
Еліктеу сөздер
Шылау
Одағай
Сөз таптары толық мағыналы сөздер (зат есім, сын есім, етістік, үстеу) және көмекші сөздер (шылау, демеулік, частицы, артикль т. б.) болып табылады. Типологиялық тұрғыда есімдік пен сан есімді жеке сөзтабы ретінде қарастыру күмәнді деп есептеледі. Олар синтаксистік функциясы мен мағынасы жағынан әр текті және басқа сөз таптарына қатысты болып келеді. Кейбір тілдерде басқа сөз таптарының құрамында қаралады. Мысалы, үш, төрт есептік сан есімдері — зат есім-сан есімдер, үшінші, төртінші реттік сан есімдері сын есім-сан есім түрінде қаралады. Есімдік пен сан есім дәстүр бойынша толық мағыналы сөз таптарына жатқызылып жүр. Сөздерді тапқа бөлу мәселесі өте көне дәуірлерден басталады (Аристотель, т. б. грек ғалымдары, үнді ғалымдары Панини, Яска т. б.). Тіл білімінде сөз таптарын жіктеу мәселесі күні бүгінге дейін талас тудырып келеді. Оған байланысты проблемалар аз емес.[1]