Абайдың 1889 ж. жазған өлеңі. Әрқайсысы 6 тармақты 5 шумақтан тұрады, көлемі ЗО жол. Абайдың поэзия, оның мәні жөніндегі ой-пікірлерінің тың түйіні, бұған дейінгі жазылған «Базарға қарап түрсам, әркім барар», «Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы», «Біреудің кісісі өлсе, қаралы ол» сияқты шығармаларындағы эстетикалық көзқарасының кемелді көрінісі. Бұл шығармаларында Абай ақындықтың ауыр міндетін, ақын атанудың алғышарттарын аңғартқан еді. Сөздің патшасын, сындарлысын дарияның тереңіне сүңгіп, ақық-маржан іздеушідей түн қатып толғататын, тұңғиық ойға шоматын даналардың ғана таба алатынын айтқан. Яғни ақынақыл сөзін ақындарға арнаған-ды. «Сөзді ұғар осы күнде кісі бар ма?» деп, парасатты оқырманы жоқтығына налыған болатын. Ап бұл өлеңінде Абай әрі оқырман-тыңдаушыларына, әрі ақындарға қарап сөйлейді. Сын мен пікірін нақтылай айтуға ойысқан. М. Әуeзовтың айтуынша, бұл өлең Абайдың «тек бір өз басының ақындық жолындағы ізденуі ғана емес. Мұны ақындық жайында өзгеше мәні бар өлең деп ұғынуымыз керек». Оны ақын өз айналасындағы «өлеңі бар, өнерлі інілерінің» кейбір шығармаларын оқығаннан кейін, соларға жөн-жоба керсетіп, сын ескертпелер жасау ниетімен тудырған. «Сөз айттым «Әзірет Әлі, айдаһарсыз» дегенде көп ақындардың, оның ішінде Көкбай Жанатайұлының пайғамбарларды, дін таратушы қаһармандарды мадақтайтын қиссаларжазуға тым әуестігін, «Бізде жоқ» алтын иек, сарыала қыз» дегенде жеке ақындардың жылтырақ сөздерге әуестігін, Әріп Тәңірбергеновтың «Зияда-Шамұрат» дастанында қызды «иегі алтын, көзі гауһар» деп, әлем-жәлем етіп суреттегенін, «Кәрілікті жамандап елім тілеп» дегенде Шәкерім Құдайбердиевтің заңды түрде келетін кәрілікті даттағанын қағытып мысқылдаған. Ақын өлең сөзді кімге арнауды, кімге айтуды ескертеді: тасырға айтпай, «кеңіл көзі ашық, кекірегі сөзімді», сергек те талаптыларға айтуды қалайды. Оның өсиеті - күле тындаған парықсыздарға сөзіңді қор қылма! «Қызшыл», «қызықшыл» әуейілерге жолама! Арсыздық пен ақылсыздықтан, шаруасыздық пен маскүнемдіктен аулақ бол! Мұның үстіне Абай бұрынғы «сөз түзелді, тыңдаушы, сенде түзел» деп жалпылай айтқан ақылын аша түскен.
Написанный в 1832 году, роман а.с. пушкина «дубровский» раскрывает нам жизнь дворянства начала 19 века. в основе произведения лежит взаимоотношения двух семей – дубровских и троекуровых. главный герой произведения – владимир андреевич дубровский. это молодой человек, сын хозяина поместья кистеневка. молодой человек воспитывался в кадетском корпусе и на момент начала повести служил в гвардейском полку в петербурге. владимира можно назвать юношей, отец ни в чем ему не отказывал, снабжал, как мог, всеми возможными средствами. молодой человек не привык себе ни в чем отказывать, он вел разгульный образ жизни, кутил и мечтал о богатой невесте. его жизнь текла легко и весело, пока не пришло известие о плохом самочувствие его отца и плачевном состоянии всего поместья, которое вот-вот перейдет в руки соседу. нужно отдать должное владимиру, не смотря на то, что сначала он напоминает простого повесу, гуляку, на самом деле это оказался добрый, отзывчивый человек. он мгновенно выезжает в родную кистеневку. оказалось, что андрей гаврилович, отец владимира, заболел от переживаний. он поссорился со своим соседом кирилой петровичем троекуровым. причина ссоры глупая. оба приятеля любили охотиться. но андрей петрович не мог себе позволить содержать настолько прекрасной псарни, какая была у его соседа. и как-то дубровский завистливо обронил: «…псарня чудная, вряд людям вашим житье такое ж, как вашим собакам». на эту фразу обиделся псарь троекурова. он ответил, что есть дворяне, которые могут позавидовать житью собак его хозяина. из-за этого возникла серьезная ссора. после нее началось судебное разбирательство. и именно из-за этой судебной тяжбы андрей гаврилович серьезно заболел. когда владимир приехал в кистеневку, он увидел, что его отцу становится все хуже и хуже. после одной из встреч с кирилой петровичем дубровский старший не выдерживает, с ним случается удар и он умирает. после этого момента владимир начинает считать троекурова своим кровным врагом. а кирилу петровича не остановила смерть его соседа (а когда-то и приятеля), и он продолжает судебную тяжбу. к тому же троекуров плохо относится к сыну дубровского старшего. в итоге кистеневку со всеми людьми во владение троекурову. дубровский проводит последний вечер в некогда своем имении. он печален. ему грустно и одиноко от смерти родителя, от потери родового поместья. автор часто говорит о том, что молодому дубровскому не хватало тепла, уюта. в последний вечер дома он стал перебирать отцовские бумаги. так в его руки попали письма его покойной матери. владимир зачитывается ими, он будто окунается в ту атмосферу нежности и тепла, которой ему так не хватало многие годы. он настолько увлекается этими письмами, своими ощущениями, что забывает про все на свете. владимиру становится невыносима мысль, что дом его предков может достаться его врагу. он принимает решение сжечь дом, чтобы троекурову ничего не досталось. владимир человек не злой, поэтому он не желает жертв. он хочет оставить все двери открытыми, чтобы у людей была возможность убежать из горящего здания. но крепостной архип нарушает волю барина, и огне сгорают приказные.
Абайдың 1889 ж. жазған өлеңі. Әрқайсысы 6 тармақты 5 шумақтан тұрады, көлемі ЗО жол. Абайдың поэзия, оның мәні жөніндегі ой-пікірлерінің тың түйіні, бұған дейінгі жазылған «Базарға қарап түрсам, әркім барар», «Өлең- сөздің патшасы, сөз сарасы», «Біреудің кісісі өлсе, қаралы ол» сияқты шығармаларындағы эстетикалық көзқарасының кемелді көрінісі. Бұл шығармаларында Абай ақындықтың ауыр міндетін, ақын атанудың алғышарттарын аңғартқан еді. Сөздің патшасын, сындарлысын дарияның тереңіне сүңгіп, ақық-маржан іздеушідей түн қатып толғататын, тұңғиық ойға шоматын даналардың ғана таба алатынын айтқан. Яғни ақынақыл сөзін ақындарға арнаған-ды. «Сөзді ұғар осы күнде кісі бар ма?» деп, парасатты оқырманы жоқтығына налыған болатын. Ап бұл өлеңінде Абай әрі оқырман-тыңдаушыларына, әрі ақындарға қарап сөйлейді. Сын мен пікірін нақтылай айтуға ойысқан. М. Әуeзовтың айтуынша, бұл өлең Абайдың «тек бір өз басының ақындық жолындағы ізденуі ғана емес. Мұны ақындық жайында өзгеше мәні бар өлең деп ұғынуымыз керек». Оны ақын өз айналасындағы «өлеңі бар, өнерлі інілерінің» кейбір шығармаларын оқығаннан кейін, соларға жөн-жоба керсетіп, сын ескертпелер жасау ниетімен тудырған. «Сөз айттым «Әзірет Әлі, айдаһарсыз» дегенде көп ақындардың, оның ішінде Көкбай Жанатайұлының пайғамбарларды, дін таратушы қаһармандарды мадақтайтын қиссаларжазуға тым әуестігін, «Бізде жоқ» алтын иек, сарыала қыз» дегенде жеке ақындардың жылтырақ сөздерге әуестігін, Әріп Тәңірбергеновтың «Зияда-Шамұрат» дастанында қызды «иегі алтын, көзі гауһар» деп, әлем-жәлем етіп суреттегенін, «Кәрілікті жамандап елім тілеп» дегенде Шәкерім Құдайбердиевтің заңды түрде келетін кәрілікті даттағанын қағытып мысқылдаған. Ақын өлең сөзді кімге арнауды, кімге айтуды ескертеді: тасырға айтпай, «кеңіл көзі ашық, кекірегі сөзімді», сергек те талаптыларға айтуды қалайды. Оның өсиеті - күле тындаған парықсыздарға сөзіңді қор қылма! «Қызшыл», «қызықшыл» әуейілерге жолама! Арсыздық пен ақылсыздықтан, шаруасыздық пен маскүнемдіктен аулақ бол! Мұның үстіне Абай бұрынғы «сөз түзелді, тыңдаушы, сенде түзел» деп жалпылай айтқан ақылын аша түскен.