ең кіші ортақ еселік туралы түсінік беру , ең кіші ортақ еселігін таба білуге үйрету .оқушылардың логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру.белсенділіктерін арттыру , оқушылардың пәнге деген қызығушылығын .оқушының ауызша сұрақтарға тез жауап беру қабілеттерін .оқуға саналы сезімге ,жауапкершілікке өз бетінше еңбектенуге тәрбиелеу.тез ойлап , тез қорытуға және сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу.
сабақтың түрі: жаңа білім беру сабағы
сабақтың әдісі: баяндау ,әңгімелесе отырып түсіндіру,есептер шығару , сұрақ –жауап.
сабақтың көрнекілігі: сабаққа қатысты , тірек схемалары , дидактикалық тапсырмалар . перфокартаға жазылған түрде беріледі.
сабақтың өту жоспары:
i. ұйымдастыру кезеңі.
ii. ой қозғау – үй тапсырмасын тексеру.
iii. ой толғау – жаңа сабақты өту.
iv. ой түйін – есептер шығару.
v. бағалау, қорытындылау.
vi. үйге тапсырма беру
сабақтың барысы
еске түсіру сұрақтары :
1.жай сан және құрама сан деген не?
2.құрама санды жай көбейткіштерге жіктеу деген не?
3.ең үлкен ортақ бөлгішті қалай табамыз?
4.қандай сандарды өзара жай сандар дейміз?
4 санына еселік сандар : 4,8,16,24,28,32,36,
6 санына еселік сандар : 6,12,18,24,30,36,42
екеуіне де еселік болатын сандар : 12,24,36 ,
екое(4,6 )= 12
анықтама: берілген натурал сандардың әрқайсысына еселік болатын ең кіші натурал санды , сол сандардың ең кіші ортақ еселігі деп атайды.
ең кіші ортақ еселікті табу жолдары :
берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін сол сандарды жай көбейткіштерге жіктеу арқылы табу.берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін табу үшін: берілген натурал санды көбейткіштерге жіктеу керек; берілген сандардың ең үлкенінің жай көбейткіштерін жазу керек; оны оның жіктелуінде жоқ , бірақ басқа сандардың жіктелуінде бар жай көбейткіштермен толықтыру керек; шыққан көбейткіштердің көбейтіндісін табу керек.
мысал ; екое(56,60)=840
2-тәсіл.
берілген сандардың ең үлкенінің еселіктерін іріктей отырып , осы сандардың ең кіші ортақ еселігін табу.
мысалы : 16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық.берілген сандардың ең үлкені-16 саны.16 санының еселіктері: 16,32,48,64,80,96,… осы еселіктердің ішінде 12-ге бөлінетіні 48,96 сандарының ең кішісі-48 саны. онда 48 саны -16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігі: екое(16,12)=48.
жай сандардың ең кіші ортақ еселігі , осы сандардың көбейтіндісіне тең.
мысалы : 6 және 35 өзара жай сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық:
6=2·3; 35=5·7;
екое: (6,35)=2·3··5·7=6·35=120;
қысқаша: екое(6,35)=120.
егер берілген сандардың біреуі қалғандарына бөлінетін болса, онда сол сан берілген сандардың ең кіші ортақ еселігі болады.
мысалы : екое(57,19)=57
екое(8,16,32)=32
ой түйін – есептер шығару.кітаппен жұмыс№ 308№ 309(1,3,5)№ 310
Білімділік Оқушыларға қозғалысқа арналған есептер және сол есептерге кері есептер шығару жолдарын меңгерту. Бір бағыттағы қозғалысқа арналған есептерді шешуді үйрету. Жазбаша көбейту мен бөлу‚ яғни баған түріндегі көбейту мен бөлу дағдыларын жетілдіру.
Дамытушылық: Есепті шығару және түрлендіру, ауызша және жазбаша есептеу
күні :
5 сынып
сабақтың тақырыбы: 2.8. ең кіші ортақ еселік
сабақтың мақсаты:
ең кіші ортақ еселік туралы түсінік беру , ең кіші ортақ еселігін таба білуге үйрету .оқушылардың логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру.белсенділіктерін арттыру , оқушылардың пәнге деген қызығушылығын .оқушының ауызша сұрақтарға тез жауап беру қабілеттерін .оқуға саналы сезімге ,жауапкершілікке өз бетінше еңбектенуге тәрбиелеу.тез ойлап , тез қорытуға және сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу.сабақтың түрі: жаңа білім беру сабағы
сабақтың әдісі: баяндау ,әңгімелесе отырып түсіндіру,есептер шығару , сұрақ –жауап.
сабақтың көрнекілігі: сабаққа қатысты , тірек схемалары , дидактикалық тапсырмалар . перфокартаға жазылған түрде беріледі.
сабақтың өту жоспары:
i. ұйымдастыру кезеңі.
ii. ой қозғау – үй тапсырмасын тексеру.
iii. ой толғау – жаңа сабақты өту.
iv. ой түйін – есептер шығару.
v. бағалау, қорытындылау.
vi. үйге тапсырма беру
сабақтың барысы
еске түсіру сұрақтары :
1.жай сан және құрама сан деген не?
2.құрама санды жай көбейткіштерге жіктеу деген не?
3.ең үлкен ортақ бөлгішті қалай табамыз?
4.қандай сандарды өзара жай сандар дейміз?
4 санына еселік сандар : 4,8,16,24,28,32,36,
6 санына еселік сандар : 6,12,18,24,30,36,42
екеуіне де еселік болатын сандар : 12,24,36 ,
екое(4,6 )= 12
анықтама: берілген натурал сандардың әрқайсысына еселік болатын ең кіші натурал санды , сол сандардың ең кіші ортақ еселігі деп атайды.
ең кіші ортақ еселікті табу жолдары :
берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін сол сандарды жай көбейткіштерге жіктеу арқылы табу.берілген натурал сандардың ең кіші ортақ еселігін табу үшін: берілген натурал санды көбейткіштерге жіктеу керек; берілген сандардың ең үлкенінің жай көбейткіштерін жазу керек; оны оның жіктелуінде жоқ , бірақ басқа сандардың жіктелуінде бар жай көбейткіштермен толықтыру керек; шыққан көбейткіштердің көбейтіндісін табу керек.мысал ; екое(56,60)=840
2-тәсіл.
берілген сандардың ең үлкенінің еселіктерін іріктей отырып , осы сандардың ең кіші ортақ еселігін табу.
мысалы : 16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық.берілген сандардың ең үлкені-16 саны.16 санының еселіктері: 16,32,48,64,80,96,… осы еселіктердің ішінде 12-ге бөлінетіні 48,96 сандарының ең кішісі-48 саны. онда 48 саны -16 және12 сандарының ең кіші ортақ еселігі: екое(16,12)=48.
жай сандардың ең кіші ортақ еселігі , осы сандардың көбейтіндісіне тең.
мысалы : 6 және 35 өзара жай сандарының ең кіші ортақ еселігін табайық:
6=2·3; 35=5·7;
екое: (6,35)=2·3··5·7=6·35=120;
қысқаша: екое(6,35)=120.
егер берілген сандардың біреуі қалғандарына бөлінетін болса, онда сол сан берілген сандардың ең кіші ортақ еселігі болады.
мысалы : екое(57,19)=57
екое(8,16,32)=32
ой түйін – есептер шығару.кітаппен жұмыс№ 308№ 309(1,3,5)№ 310
үйге тапсырма
§2.8. ереже жаттау
№309(2,4,6)
№311
7.бағалау:
Білімділік Оқушыларға қозғалысқа арналған есептер және сол есептерге кері есептер шығару жолдарын меңгерту. Бір бағыттағы қозғалысқа арналған есептерді шешуді үйрету. Жазбаша көбейту мен бөлу‚ яғни баған түріндегі көбейту мен бөлу дағдыларын жетілдіру.
Дамытушылық: Есепті шығару және түрлендіру, ауызша және жазбаша есептеу
дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік: Балаларды білімділікке, адамгершілікке, жолдастық қарым-қатынасқа
тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Игерген білімді бақылау сабағы.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Әдіс-тәсілдері: Түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекілік көрсету арқылы түсіндіру,жарыс.
Көрнекілік: Көбейту кестесі.
Жоспар:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Үй тапсырмасымен тексеру
ІІІ. Өтілген сабақты пысықтау.
ІҮ. Қорытындылау, бағалау.
Ү. Үйге тапсырма.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: а) Сәлемдесу , оқушыларды түгендеу.
ә) Сабаққа әзірлігін тексеру, оқу құралдарын дайындау.
Үй тапсырмасын тексеру: .
Оқушылардың білімді белсенді меңгеруге дайындау кезеңі..
Жаңа сабақ.
Сабақ мақсатымен таныстыру.
Оқушыларға қозғалысқа арналған есептер және сол есептерге кері есептер шығару жолдарын меңгерту.
Бір бағыттағы қозғалысқа арналған есептерді шешу
hello_html_5351c983.gifhello_html_5351c983.gifБІР БАҒЫТТАҒЫ ҚОЗҒАЛЫС
1. Суреттегі мотоциклші мен велосипедшінің қозғалыс бағыты туралы не айтуға болады?
Бірдей уақыттың ішінде олардың жүрген жолдары бірдей бола ма, жоқ па? Неліктен?
Бұл жағдайда 60 – 16 айырмасы нені білдіреді? Межелі жерге қайсысы бұрын жетеді?
hello_html_7e15934a.gifhello_html_7e373e1f.gif
60 км/сағ
hello_html_66d9a938.gif16 км/сағ
hello_html_5905334d.gif
2. Есептердің шартын, сұрағын, шешуін және жауабын салыстыр.
а) 630 км жолды жылдамдықтары 70 км/сағ және 90 км/сағ екі машинаның қайсысы
бұрын жүріп өтеді? Межелі жерге қайсысы қанша уақыт бұрын жетеді?
Қашықтық – 630 км
1–машина – 70 км/сағ
2–машина – 90 км/сағ
630:70–630:90=9–7=2
Ж: 2–машина межелі жерге 2 сағат бұрын жетеді.
ә) Ерзат пен Азат атпен жарысты. Ерзаттың атының жылдамдығы 20 м/сек, ал
Азаттың атының жылдамдығы 18 м/сек. 10 секундтан кейін аттардың ара қашықтығы
неше метр болады? 1 сағаттан кейін ше?
Бір бағыттағы қозғалыс.
Ерзаттың аты жылд. – 20 м/сек
Азаттың аты. жылд. – 18 м/сек
10 секундтан кейінгі ара қашықтық – ? метр
1 сағаттан кейінгі – ара қашықтық ? метр
20×10–18×10=200–180=20 (м) – 10 секундтан кейін
(Енді 1 мин табамыз. Содан соң 1 сағатты табамыз 60:10=6, 1 сағ=60 мин)
(20×6)×60= 120×60=7200 (м) – 1 сағаттан кейінгі ара қашықтық
Ж:
б) Бір айлақтан екі кеме бір мезгілде шығып, бір бағытта жол тартты. 4 сағаттан соң
бірінші кеме айлақтан 120 км, ал екіншісі 140 км қашықтықта болды. Әр кеменің
жылдамдығын тап.
Бір бағыттағы қозғалыс.
1–кеме қашықтығы – 120 км,
2–кеме қашықтығы – 140 км
Уақыт – 4 сағат
Әр кемнің жылдамдығы – ? км/сағ
120:4=30 (км/сағ) – 1–кеме
140:4=35 (км/сағ) – 2–кеме