1.Даниэл Дефо кім? /1/ 2. Оның отбасы немен айналысқан? /1/
3.Ол әртүрлі жанрда қанша еңбек жазған? /1/
4. Оның қандай шығармаларын білесіңдер? /1/
5. Дефоны әлемге әйгілі қылған романы қалай аталады? /1/
2-тапсырма. Мәтінді оқып, қарамен жазылған сөздерді аударыңдар, мағынасын түсіндіріңдер. /5б/
Бүгінгі таңда ғаламдық экология мәселелері ғаламдық, аймақтық және ұлттық мәселелер болып бөлінеді. Экологиялық қауіпті мәселелер:табиғи экожүйенің бүлінуі, озон қабатының жұқаруы, атмосфераның, әлемдік мұхиттың ластануы, биологиялық әр алуандылықтың азаюы, қоршаған орта мен судың ластануы және т.б. Бұл мәселелер тек қана барлық мемлекеттің қатысуымен, ББҰ-ң басқаруымен ғана шешіледі.
Қазіргі кезде экологиялық мәселелерге ауаның ластануы, жердің тозуы, мұнай қалдықтарының мұхит, теңіз суларын ластауы жатады. Теңіз, мұхит суларының ластануынан ондағы тіршілік көзі жойылады. Мәселен, балықтар мен итбалықтардың қырылуы. Осы мәселелердің алдын алу үшін мүнай өндіру құралдарына арнайы сүзгілер орнатылған. Ауаны тазарту қондырғылары орнатылады. Экологиялық мәселе біздің елімізде де орын алған. Арал теңізінің суы тартылып, теңіздің түбі құрғап қалды. Құрғап қалған теңіздің түбіндегі зиянды тұзды шаң желмен тарайды. Бұл тұздар ауаны ластап, қышқыл жаңбыр жауады.
3-тапсырма. «Отырар – өркениет ордасы » тақырыбына әңгіме жазыңыз. /10б/
отаным – алтын ұям бесігім
әрбір жанға өзінің отбасы, туған - туыстары , жолдастары ыстық болса, отан да солай да ыстық. «отан» десе ң жүрегі езіліп, жүрекке жылы болып есептелінеді. кез келген ұлт өкілдерінің өз отаны бар екені айдан анық. «отан үшін отқа түс - күймейсін» - деген мақал бар. расында да егер отан үшін жанынды қисаң, ол үлкен абырой. отан үшін өлген ң өзі өлгенімен, аты ешқашанда өлмейді. тарихта мәңгі қалады.
отан деген – сенің туып өскен, кіндік қанын тамған жер, ата – анаң, досың отанға деген махаббат, сыйластықпен ұласса – ол ң рухани деңгейінің биіктігі. дегенмен де отанға деген махаббат пен сүйіспеншілік, анаға деген махаббатпен тең.
менің отаным – қазақстан. қазақстанда дүниеге келіп, осында өсіп жатырмын. қазақстандай елім болғанына, қандай елдерде, мемлекеттерде жүрсем де мақтана аламын. қазақстан жер көлемі жағынан дүниежүзі бойынша тоғызыншы орында. кең байтақ жеріміз біз үшін мақтанышқа тұрарлық. қазақ елінде 16 млн-ға жуық халық тұрады. әрине, бұл өзге мемлекеттерге қарағанда орташа көрсеткіш. қазақстанда 150-ге жуық өзге ұлт өкілдері өмір сүреді. бұл нәтижеге жүгіне отырсақ, қазақ елі өзінің жері сияқты кең пейілді, қонақжай, бірлігі мен ынтымағы жарасқан ел екеніне көз жеткізуге болады. қазақстан тәуелсіз мемлекет. сондықтан да оның өз әнұраны, президенті, рәміздері бар.қазақстан тәуелсіз мемлекет болғандықтан өзінің ұлттық валютасы да бар. ол «теңге» 1993 ж 15 қарашада қазақстан республикасының ұлттық валютасы «теңге» болып қабылданды. қазақ елі өте ған мемлекет. оны басқа шетелдіктерде мойындаған. себебі, қазақстан соңғы он жылдың ішінде түсті, көркейіп, өз жақсартып, ішкі – сыртқы саясатын дұрыстады. қазақ елінің ұлан байтақ жері былай тұрсын, оның табиғаты мен өнеркәсіп жөнінен ерекшеленеді. қазақстан мұнай мен газ, қ өнеркәсібі өте бай ел. көмір де қазып алынады. қ өнеркәсіпте алтын, күміс, темір, мыс, қорғасын, мырыш және т.б бар. пайдалы қ негізінен ванадий, скандий, теллур алынады. өзге шетелдіктермен саудаласып, .
қазақстан күн сайын , көркейіп жатыр. осындай елмен әрине мақтанасын. қазақ елі мақтанышқа тұрарлық ел. әрине, осы жетістіктеріміздің бәрі елбасымыздың арқасында.
жер-ана біздің екінші анамыз десек те болады. өйткені ол бізге барымен нарын беріп,бізді анамыздай қорғап,өз құшағына алуда. ол өзінің саялы табиғатын бізге сыйлап,аманат етіп тұрғанда,біз неге аманатқа қиянат жасаймыз? табиғатты,яғни жер-ананы қорғау-біздің міндетіміз.ол кішкене нәрседен басталады.мысалға,көшеде қоқыс көрсек, жинай салу,болмаса,ағаш егіп,гүл отырғызу.жоқ,бізде керісінше. жұрт өсімдіктерден барлық жемісін алып,орнына қайтармайды.ағаштарды өз керегіне пайдаланып,орнына тағы ағаш отырғызбайды.міне,осы үшін табиғат-ана бізге ренжулі."бір тал кессең,он тал ек"-деген сөздің мәні қайда жатыр десеңші.сондықтан да,жер-ананы аялап,күтіп баптауымыз керек.сонда табиғат-ана да риза болады.