№1 тапсырма. Берілген үзінділердегі көркемдегіш құралдарды анықтаңдар. Шығармадан үзінді Көркемдегіш құралдар
Метафора Эпитет Кейіптеу Риторикалық сұрақ Тура мағыналы Ауыспалы мағыналы Антитеза
Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін,
Жоқ-барды, ертегіні термек үшін.
Көкірегі сезімді, тілі орамды,
Жаздым үлгі жастарға бермек үшін + +
Әсіре қызыл емес деп жиренбеңіз,
Түбі терең сөз артық, бір байқарсыз.
Батырдан барымташы туар даңғой,
Қызшыл да, қызықшыл да әуре жан ғой.
Тілеуің, өмірің алдыңда,
Оған қайғы жесеңіз.
Өсек, өтірік, мақтаншақ,
Еріншек, бекер мал шашпақ
Бес дұшпаның, білсеңіз.
Болмасаң да ұқсап бақ,
Бір ғалымды көрсеңіз.
Ондай болмақ қайда деп,
Айтпа ғылым сүйсеңіз,
Сізге ғылым кім берер,
Жанбай жатып сөнсеңіз?
Біреу үшін үйренсең,
Біреу білмес, сен білсең,
Білгеніңнің бәрі – тұл.
Тез үйреніп, тез жойма,
Жас уақытта көңіл – гүл. +
СОР 30 БАД ДАЮ
«Отбасы бақыты» шағын шығарма.
Бақыт дегеніміз не? деген сұраққа бір сөзбен жауап беру қиыншылық тудырады, себебі әркім бақытты әрқалай түсінеді, тіпті адам өмірінің әрбір кезеңінде түрлі материалдық және рухани құндылықтарды бақыт деп есептейді.
Әдетте, үлкен кісілер «бақыттың ішіне бәрі де сыяды» деп жатады, менің ойымша, бұл өте орынды сөздер. Мысалға, біреу үшін денінің саулығы бақыт болса, енді біреуінің ойынша, ол отбасы мүшелерінің амандығы, тағы басқа адам бақытты байлықтан іздейді. Есейе келе, менің де бақыт жайлы ой - пікірім өзгерген сияқты. Мысалға, бала күнімде мен үшін бақыт дегеніміз - жаңа ойыншық, әдемі көйлек, ата - анаммен қыдырып, ойнау бақыт болса, қазір бой жеткенімде мен үшін бақыт - ол сабағымды жақсы оқып, ата - анамның маған артқан үмітін ақтап отырғаным. Үйдегі жеңгемнен «Сіз үшін бақыт деген не?» деп сұрағанымда, ол кішкене бөпесінің сыңғырлаған күлкісі мен отбасының амандығы деп жауап берді. Ал анам болса, «бақыт дегенім - сендердің аман жүргендерің» дейді. Міне, көрдіңіздер ме, қарап отырсаңыздар, шынымен де бақыттың ұғымы өте кең, өміріміздің барлық жағын қамтиды. Дегенмен де, әр адам бақыт дегенді әр түрлі түсінгенімен де, барлық адам бақытты болуға лайықты деп ойлаймын.
Барлығымыздың отбасымыз бақытты болсын, сесебі отбасы – баға жетпес қазына.
Отан отбасынан басталады деп бекер айтпаған. Әрбір адамзаттың — алтын ұясы десе алдымен отбасы ойымызға орала кетеді. Бала отбасында әкеден ақыл, анадан мейірім алады. Мен өз отбасымды мақтан тұтамын. Біздің отбасын үлкен отбасы десе де болады. Мен өз отбасым жайлы толығырақ айтқым келеді. Менің отбасымда жеті адам бар. Олар: атам және әжем, анам мен әкем, тәтем мен інім және мен. Біздің отбасымыз бақытты. Отбасының тірегі — сүйіспеншілік, бірлік және сенім. Отбасы жоқ адам қанатсыз құспен тең. Ал бір-бірін сыйлап, бірін-бірі сүйіспеншілікке бөлеп отырған отбасысы, бар адамдар өте бақытты жандар. Себебі қандай да бір қиыншылық болған жағдайда, отбасыңның ауызбіршілігі мықты болса, кез келген қиыншылықтан жұмылған жұдырықтай өте шығасың. Ал мен өзімді ең бақытты жанға теңеймін. Себебі менің отбасым қасымда. Маған ақылын айтып отыратын атам, маңдайым иіскеп айналып отыратын әжем бар. Отбасының барлық жағдайын жасап қамқорлық көрсететін әкем, дәмді асын дайындап, күннің шуағындай мейірімге бөлейтін анам бар. Білмегенімді үйрететін тәтем, меніңде кішкене болса да ересек екенімді еске жиі түсіретін інім бар. Біздің отбасының ерекшелігі дастарқан басында әрдайым атамның асты бастауымен және тамақтан кейін бата берген соң ғана орнымыздан тұрамыз. Әжем бір бірімізге сөйлегенде жылы да мейіріммен сөйлеуімізді әрдайым айтып отырады. Сендер бір біріңе қонақсыңдар. Әрдайым бір біріңді бірінші көргендей және ұзақ уақытта сағынып көргендей бағалаңдар дейді. Мен отбасымның осы қалпынан таймай, бақытты ғұмыр кешкенін қалаймын.