2-тапсырма. Оқушыларға екі түрлі мәтін ұсынылады. Мәтіндердің құрылымы мен рәсімделуі арқылы жанрлық ерекшеліктерін ажыратады. Әр мәтіннің ақпаратты берудегі стильдік ерекшелігін тану жұмыстарын жүргізеді. А мәтіні
Табиғат – бүкіл тіршілік атауының алтын ұясы және аялы бесігі, құтты қонысы мен өсіп - өнер мекені. Табиғат – адамға қажет баға жетпес байлық, ырыс пен мол қазынаның қайнар көзі сондықтан халқымыз «Табиғат – адамзаттың өмір нәрі, қажетінің табылар содан бәрі» деп дәріптеген. Табиғат адам өмірінің барлық қажетін толық өтей алу үшін ол міндетті түрде ештеңемен былғанып уланбауы тиіс. Адам өзінің де, табиғаттың да досы, санасыз іс-әрекет жасаса, жауы бола алатындығын ұмытпағаны абзал. Адамзат жануарлар мен өсімдіктерге зиян келтіруді тоқтатуымыз қажет. А табиғаттың ең ұлы перзенті болумен бірге ең ұлы қамқоршысы екенін ешқашан естен шығармауымыз керек. Жануарларға қиянат жасауға жол жоқ!
Ә мәтіні
Сіздің сүйікті жануарыңыз ауруға шалдықты ма? Сіз ем таба алмай шарқ ұрып жүрсіз бе? Онда сізге көмекке тек қайырымды дәрігер Айболит қана келе алады. Егер сіз Айболит дәрігерге келсеңіз айықпас аурудан айықтырып, деніне саулық сыйлап, дертіне шипа табады. Дертін жылдам анықтап, табиғи шөптермен лезде емдеп береді. Аң атаулы үшін дәрігер Айболиттен артық дәрігерді алты қабат аспанның ар жағынан да таба алмассыз. Сіз әлі де ойланып тұрсыз ба? Уақытты жоғалтпай Айболит дәрігерге келіңіз, сүйікті жануарыңызды ауруынан айықтырыңыз, екінші өмір сыйлаңыз.
А мәтіні
Ұқсастықтары
Ә мәтіні
2-тапсырма. Дефис арқылы жазылған сөздерді теріп жаз:
ответ:Аспан әлемі -жұмбақ әлем. Ғарышқа адамдар ұшып барып келіп жатырған ғасырда не қылған жұмбақ дерсіз? Алайда күндіз көгілдір,түнде түпсіз тұңғиық аспанға қарап жатып,аржағында не бар екен деген ойға қалмау мүмкін емес!Мен де солай ойлаймын. Әрине, ғылымның дамыған заманында,көзі ашық,көкірегі ояу адамның аспанда не бар екен деп ойлануы күлкілі де шығар? Ондағы жұлдыздар,аспан денелері, құйрықты жұлдыздар, осы күнге дейін ашылмаған жұлдыздар -бәрі тылсым дүниенің жұмбағы емес пе? Мысалы "Жетіқарақшы", "Үркер", "Таразы" тағы да басқа деген шоқжұлдыздар атауы қалай пайда болды? Бұл да мен үшін қызық. Қазақ халқы жұлдыздарға ,аспанға қарап, ауа райын болжайды. Мысалы, жаңа ай шалқасынан жатып туса,күн суық болады,жұлдыз көп болса,күн ашық болады. "Халық айтса-қалып айтпайды" дегендей, өмірдегі тәжірибесімен-ақ дана халқымыз аспанға ұшпай-ақ, аспан әлемінің сырын білген сияқты. Дегенмен, біз білмейтін жұмбақ көп...
Объяснение:
Объяснение:
Алдымен Абай Құнанбаевтың өмірбаяны туралы қысқаша айту керек. Болашақ ұлы ағартушы 1845 жылы 10 тамызда Шыңғыс междугаларында Семей болысында (қазіргі әкімшілік бөлінісі бойынша – Шығыс Қазақстан облысында) дүниеге келген. Жоғарыда айтылғандай, судьялар мен байдардың (бай адамдардың) беделді руынан шыққан. Білім муллаға барудан басталды, одан кейін Абай Семей қаласына аттанып, медреседе оқып, парсы және араб тілдерін үйренген. Сонымен қатар Қазақстан аумағында қызмет өткеріп жүрген шенеуніктер мен әскери қызметшілердің балалары үшін салынған орыс мектебіне барды. Оны аяқтағаннан кейін алғашқы өлеңдер жазуға тырысты. 13 жасында Құнанбай ұлына ру басшысының дағдыларын үйретуге тырысты. Алайда, 28 жасында Абай өзін-өзі білім алу арқылы, ағартушы адамдармен қарым-қатынас жасай отырып, одан бас тартады. Бірінші кезекте олардың рөлін орыс саяси жер аударылған С. Гросс, Н. Долгополов, Е. П. Михаэлис және басқалар ойнады. Сонымен қатар ол Көп оқыған – оның тәлімгерлері, сырттай де, Пушкин, Лермонтов, Гете, Байрон, Крылов және басқа да жазушылар болды. Орыс тіліндегі аудармаларды оқи отырып, ол көптеген еуропалық жазушылардың шығармашылығымен танысты. Айта кету керек, ол еуропалық мәдениетті өз халқына жеткізуге тырысты. Нақты жағдайды жарқын мысал ретінде атауға болады. Неміс ақыны Гете "ночная песня странника"өлеңін жазды. Оның сұлулығымен және поэтикалығымен әсерлі Лермонтов орыс тіліне аударды және бейімдеді. Жарты ғасырдан кейін оны Абай Құнанбаев оқыды. "Қара түндегі дремлют таулары" деп аударылған өлең қарапайым адамдар арасында кең таралған халық әні болды. 1904 жылы 58 жасында қайтыс болды.