Оқылым. Жазылым. І. Мәтінді мұқият оқып, берілген тапсырмаларды орында.
«Саржан» деген аңшының әйелі – Айсұлу ұл тауыпты. Балаға «Толағай» деген ат қойыпты.
Толағай күн санап өсіпті. Төрт жасында ол нағыз батырға айналыпты. Әкесімен бірге аңға шығып, «атақты аңшы» атаныпты.
Бір жылы жаңбыр жаумай, қуаңшылық болады. Толағай анасынан:
- Жаңбыр қай жерге көп жауады? – деп сұрайды.
- Тарбағатай тауында жаңбыр көп жауады, - дейді анасы.
Толағай Тарбағатай тауларына барады. Бір тауды арқасына салып көтереді. Ұзақ жүреді. Бірақ шаршамайды.
Адамдар жақындап келе жатқан үлкен тауды, оны көтеріп келе жатқан Толағайды көреді. Сол кезде жаңбыр жауады. Халық: «Толағай!» - деп айғайлап, қуанады.
Толағай шаршайды. Абайсызда аяғы тайғанап, құлайды. Толағай таудың астынан шыға алмай қалады. Гүрілдеп тау жылайды. Оның көз жасы селдей ағады. Содан бері бұл тау «Толағай» деп аталады.
2) Төменде берілген сұрақтарға жауап бер.
1. Толағай деген кім?
2. Толағайдың ата-анасының аты кім?
3. Тауды кім, не үшін көтеріп келді?
4. Халық та, тау да не үшін қайғырды?
5. Толағай қандай ерлік жасады?
ОЧЕНЬ ОЧЕНЬ
ТЕКСТ ТУТ И ВОПРОСЫ
Барлық біз жанға туыс-ұл немесе қыз, аға немесе апалы-сіңлілі, күйеу немесе әйел, әке немесе ана... Ешбір осы қазақ немесе қазақ өзінің өмірінің без обшения туған-туыстармен ұсыну білмейді. Қиын сірә тап- сырттың мынадай халқын, қайда жақын узам бы мынадай абажадай мағына сомдалды.
"Отбасы" -семья, қазақ ұғым киелі. Туа және отбасыда тәрбиелене, бала барлықты жұтады, не тән осы үйге. Ер жет- адам шаңырақ көтер- және жұқтыр- ал- ол тәрбие өзі бала-шаға. Тап сол себептен бала-шағаның тәрбиесінің қазақ отбасыларда үлкен мағына уделялось.
Айрықша қарым-қатынастар ішінде отбасының мүшелерінің шық- халықтың атам заманғы жөн-жоралғыларымен болды. Осы жөн-жоралғылар қазақ халыққа алабұрт- ғасырларды және сақтал- сияқты біртұтас ұлттық білімге қойды.
Объяснение:
Тойбастар — қыз ұзату, үйлену, т.б. тойларда айтылатын өлең түрі. Үйлену той күні жігіттер мен қыз-келіншектер жиналып кешін өткізеді. Сол кеште жастар жағы әр түрлі ұлттық ойындар ойнап, көңіл көтеріп өлең айтады. Тойбастар әні айтылады. Тойбастардың мазмұн-мақсаты той иесін мадақтап, отбасы құрғалы отырған екі жасқа игі тілек, бата, ақыл-кеңестер айту. Айтушының қабілетіне қарай жаттанды өлең түрінде де, жанынан шығарылып та айтыла береді. Өлең құрылысы, ұйқасы көбінесе қара өлең, жыр үлгісінде келеді. Тойбастар шілдехана, сүндетке отырғызу тойларында, үй-ішінің, ауылдың, қаланың басқа қуаныш-қызықтарында айтылады.